Αναστάσιος Συριανός: «Για να υλοποιηθεί μια ιδέα, χρειάζεται χρόνο, χώρο, ανθρώπους και χρήματα»

Ο Αναστάσιος Συριανός μεγάλωσε και έζησε στη Μύκονο. Εκεί πήγε σχολείο, εκεί έπαιξε με τους φίλους του και παρακολούθησε όλες τις αλλαγές που έχει υποστεί το νησί των ανέμων τα τελευταία χρόνια. Παρότι αρκετές φορές έφυγε από τη Μύκονο, πάντα κάτι τον οδηγούσε πίσω, μέχρι που σήμερα φαίνεται αποφασισμένος να μείνει και να προσφέρει με όποιον τρόπο μπορεί τόσο στον τόπο του, όσο και στους ανθρώπους του. Για αυτό και πριν δύο χρόνια, δημιούργησε μαζί με την αδερφή του, Νικόλ, το Κέντρο Πολιτισμού «Πάντεχνον», μέσα από το οποίο προσφέρουν μαθήματα χορού, πολεμικών τεχνών αλλά και εργαστήρια παράδοσης σε όλους όσοι επιθυμούν να γνωρίσουν τη Μύκονο του πολιτισμού και των τεχνών. Παράλληλα, ο Αναστάσιος έχει γράψει τρία πολιτικά βιβλία και ασχολείται με τα κοινά, σε μία προσπάθεια να συνδέσει την πολιτική με το συμφέρον του νησιού. Ο ίδιος μιλά για τα καλά αλλά και για τα περίεργα που αντικρύζει. Για όσα έχουν αλλάξει, αλλά και για όσα έχουν μείνει ίδια. Επιπλέον, μοιράζεται με το Mykonos Post τις σκέψεις και τους προβληματισμούς του για μία Μύκονο η οποία -κατά τη γνώμη του- οφείλει να κρατήσει ζωντανά όλα όσα την έκαναν σήμερα αυτό που είναι: Ένα παγκόσμιο τουριστικό προορισμό, αλλά και ένα μέρος με μοναδική ενέργεια, αναζωογονητική αύρα και πλούσια κληρονομιά.

“Τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90 υπήρχε έντονο το αίσθημα της κοινότητας. Είναι κάτι που κρατώ βαθιά μέσα μου και μου λείπει περισσότερο”

Έζησες και μεγάλωσες στη Μύκονο. Πώς ήταν η ζωή στο νησί;

Η δική μου η γενιά, που έκανε τα πρώτα της βήματα στις αρχές της δεκαετίας του ’80, πρόλαβε μια όμορφη, πιο αγνή εποχή της Μυκόνου. Τότε μεγαλώναμε όλα τα παιδιά μαζί, παίζαμε στις αλάνες, είχαμε αυτήν την αίσθηση της ελευθερίας και της ασφάλειας. Η Χώρα την εποχή εκείνη ήταν ένα ενεργό, ζωντανό κύτταρο της Μυκόνου, χειμώνα-καλοκαίρι. Τα Σαββατοκύριακα μαζευόμασταν όλα τα παιδιά στη Λάκκα, όπου υπήρχαν οι γνωστές μπασκέτες και ξεκινούσε το ατελείωτο παιχνίδι. Ζούσαμε ταυτόχρονα από κοντά την τουριστική ανάπτυξη του νησιού, αλλά πάντα με την πεποίθηση ότι όλα αυτά δεν επηρεάζουν την ταυτότητά μας. Θεωρώ πως υπήρχε μια ωραία ισορροπία, που ίσως τώρα τα δικά μας τα παιδιά να μην την έχουν. Σε γενικές γραμμές, ήταν μια μεταβατική περίοδος από την πιο απλοϊκή εποχή της Μυκόνου στη σημερινή.

Τι είναι αυτό που αναπολείς περισσότερο από τη Μύκονο που μου περιγράφεις;

Τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90 υπήρχε έντονο το αίσθημα της κοινότητας. Είναι κάτι που κρατώ βαθιά μέσα μου και μου λείπει περισσότερο. Παρόλο που στο σχολείο είχαμε τις «κόντρες» μας και παρά τις ηλικιακές μας διαφορές, ήταν σαν να ήμασταν όλοι αδέρφια. Στο τέλος της ημέρας, αν προέκυπτε κάποια ανάγκη, ένιωθες ότι ο ένας ήταν δίπλα στον άλλο. Για αυτό, νιώθω πως σήμερα πρέπει να βρούμε νέους τρόπους ώστε να κρατήσουμε ζωντανά όλα αυτά. Επίσης, ένα πράγμα που με λύπη διαπίστωσα, είναι πως τον χειμώνα η ζωή εδώ αδρανοποιείται. Σαν να σταματάει η δραστηριότητα στο νησί. Από ένα σημείο και μετά, δόθηκε βαρύτητα αποκλειστικά στην καλοκαιρινή δραστηριότητα και έμεινε πίσω το φθινόπωρο και ο χειμώνας. Αυτό επηρέασε κυρίως τις νεότερες γενιές, γιατί όταν δεν γίνονται δρώμενα, ενέργειες και δράσεις εξαφανίζεται και η αίσθηση της κοινότητας. Αυτό μας απέκοψε και έφερε πολλαπλές μεταπτώσεις στην κοινωνία.

Υπήρξαν περίοδοι στη ζωή σου, που έφυγες από το νησί;

Έχω φύγει από το νησί σε τρεις διαφορετικές φάσεις. Η πρώτη ήταν για σπουδές στις πολιτικές επιστήμες, η δεύτερη για να προωθήσω και να επικοινωνήσω καλύτερα κάποιες ιδέες πολιτικού και κοινωνικού ενδιαφέροντος και η τρίτη για την αναζήτηση νέων εμπειριών στο εξωτερικό. Πάντα επέστρεφα στο νησί και πλέον πιστεύω ότι θα μείνω εδώ.

“Βλέπω την πορεία μου και παρατηρώ μια διαδικασία που ξεκίνησε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, πέρασε από κάποια στάδια και συνεχίζει να εξελίσσεται με στόχο πάντα τη σύνδεση της πολιτικής με το συμφέρον του τόπου μας”

Θεωρείς πως η πολιτική είναι αυτό που λέμε «ο τομέας» σου;

Οι πολιτικές επιστήμες, η κοινωνική συνείδηση, η πρόοδος και η βελτίωση της κοινωνίας, είναι οι τομείς μου. Στην αρχή, ξεκίνησα μέσα από τη δημοσιογραφία –συγκεκριμένα, μέσα από την κριτική στα πολιτικά πράγματα του νησιού- και στην πορεία όλο αυτό διαμορφώθηκε σε ακτιβισμό, εθελοντισμό και έπειτα πήρε τη μορφή πολιτιστικών πρωτοβουλιών. Ουσιαστικά, το 2008 έφτιαξα το δικό μου blog και το κράτησα για μία πενταετία. Θεώρησα, όμως ότι, όταν έχεις ως κεντρικό άξονα την κοινωνική πρόοδο και την κοινωνική συνείδηση, ξεκινάς με αυτό που μπορείς και στη συνέχεια πρέπει να βρίσκεις νέους τρόπους προκειμένου να πετύχεις περισσότερα.

Έχεις ασχοληθεί ενεργά με τα κοινά του νησιού;

Ξεκίνησα με το blog και την αρθρογραφία και στη συνέχεια πάρθηκαν νέες πρωτοβουλίες. Υπάρχει μία μέθοδος ή ακόμη καλύτερα, ένα πολιτικό «εργαλείο» που σου δίνει ο νόμος ως πολίτη, σύμφωνα με το οποίο μπορείς να φέρνεις προτάσεις στο δημοτικό συμβούλιο του τόπου σου. Με έναν ελάχιστο αριθμό υπογραφών, παρουσιάζεις τις προτάσεις και ύστερα το δημοτικό συμβούλιο υποχρεούται να τις συζητήσει και να βγάλει απόφαση. Αυτό και έκανα. Μετά, ασχολήθηκα ακόμα πιο ενεργά. Ήμουν υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος δύο φορές. Στις τελευταίες εκλογές του 2019, χωρίς να συμμετέχω ως υποψήφιος, προσπάθησα να δεσμεύσω τους υποψήφιους δημάρχους πάνω σε συγκεκριμένες αποφάσεις και πολιτικές που θα ήταν προς όφελος της κοινωνίας. Βλέπω την πορεία μου και παρατηρώ μια διαδικασία που ξεκίνησε τότε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, πέρασε από κάποια στάδια και συνεχίζει να εξελίσσεται με στόχο πάντα τη σύνδεση της πολιτικής με το συμφέρον του τόπου μας.

“Το 2010 δημιουργήθηκε η ομάδα «Νεανική Δράση Μυκονιατών» κάτω από τη στέγη της οποίας ξεκίνησαν κάποιες εθελοντικές δράσεις αλλά και πολιτιστικά δρώμενα”

Στο παρελθόν, είχες δημιουργήσει και μια εθελοντική ομάδα. Ποιες ήταν οι δράσεις της και για ποιους λόγους σταμάτησε η λειτουργία της;

Το 2010 δημιουργήθηκε η ομάδα «Νεανική Δράση Μυκονιατών» κάτω από τη στέγη της οποίας ξεκίνησαν κάποιες εθελοντικές δράσεις αλλά και πολιτιστικά δρώμενα. Λειτούργησε για τρία χρόνια, μέχρι το 2013, αλλά δε συνεχίστηκε, κυρίως γιατί δεν υπήρχε έντονο ενδιαφέρον να υποστηριχτεί η δράση της. Ασχολήθηκε ενεργά με το περιβάλλον, κυρίως πραγματοποιώντας καθαρισμούς παραλιών. Ακόμη, λειτούργησε για τρία καλοκαίρια το «Mykonos Music Movement», το οποίο έκανε πράξη αυτό που με χαρακτηρίζει και αυτό που ήθελα να προσφέρω. Την αίσθηση της κοινότητας. Μυκονιάτες καλλιτέχνες και δημιουργοί ενώθηκαν σε μία συναυλία, προκειμένου να αναδείξουν και οι ίδιοι το ταλέντο τους αλλά και να βάλουν σε μία διαδικασία τους υπόλοιπους, ώστε να δουν τι αποτελέσματα μπορεί να φέρει η συνεργασία και η ενότητα. Κάπως έτσι, ήρθε και η πολιτική ενασχόληση με τα κοινά και η συγγραφή των τριών βιβλίων. Ωστόσο, κοιτώντας πίσω το χρόνο, συνειδητοποιώ ότι αν είχε ακολουθηθεί το παράδειγμά μας από περισσότερους συμπολίτες ή αν η δημοτική αρχή είχε λάβει υπόψιν τις δράσεις μας, τα αποτελέσματα θα ήταν ακόμα καλύτερα.

Ασχολείσαι ενεργά με τον εθελοντισμό;

Δεν ασχολούμαι πλέον. Θεώρησα πως κάποια στιγμή θα έπρεπε η δράση του καθενός να ωριμάζει και να αποσκοπεί στο να έχει αποτέλεσμα. Ο εθελοντισμός είναι μια πολύ ωραία δράση, που εξυπηρετεί ευγενείς σκοπούς, σε γεμίζει. Από την άλλη, δεν καταφέραμε να πιάσουμε τον κεντρικό παλμό της ζωής και να κατευθύνουμε τα πράγματα σε μια πιο σωστή διαχείριση προς όφελος όλων των Μυκονιατών.

“Υπάρχει μια πολιτιστική έξαρση τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι πολύ ευχάριστο. Θεωρώ, όμως, ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα πράγματα”

Έγραψες τρία βιβλία. Ποια ζητήματα έθιξες; Η Μύκονος αποτελεί σημείο αναφοράς;

Έχω γράψει τρία βιβλία, τα δύο στα ελληνικά, το ένα στα αγγλικά. Και τα τρία βιβλία μου πραγματεύονται το ίδιο θέμα: Το ζήτημα της πολιτικής ελευθερίας και του κοινού συμφέροντος. Δεν έχει να κάνει άμεσα με τη Μύκονο αυτή καθεαυτή, ωστόσο αφορά θέματα που θα έπρεπε να ενδιαφέρουν τους Μυκονιάτες και το νησί. Το πρώτο μου βιβλίο το έγραψα στα τέλη του 2012, με αφορμή την όλη κατάσταση που προέκυψε με το πρώτο μνημόνιο το 2010. Η κατάσταση αυτή οδήγησε πολλούς από εμάς στην πολιτική δράση και, μάλιστα, στην κατάθεση προτάσεων για το πώς να αλλάξουμε το ίδιο το πολιτικό σύστημα, προκειμένου να μη μπορεί κανένας παράγοντας να σκλαβώνει ολόκληρο το κράτος και την κοινωνία. Ανάμεσα σε αυτούς τους λίγους που έκαναν την πρόταση αυτή ήμουν και εγώ με το βιβλίο μου. Τα επόμενα δύο προέκυψαν το 2017. Το ελληνικό, που είχε ως θέμα το κοινό συμφέρον, παρουσιάζει μια μελέτη για τη μέθοδο εφαρμογής του στην αρχαία Αθήνα, ενώ το αγγλόγλωσσο αφορά τη βελτίωση της απόδοσης των πολιτικών και προτείνει πρακτικούς τρόπους για να οδηγηθούν οι κυβερνήσεις στην εφαρμογή πολιτικών για το κοινό συμφέρον της κοινωνίας.

Ποια είναι η άποψή σου για την πολιτιστική εικόνα του νησιού; Πιστεύεις πως η Μύκονος έχει κρατήσει την ταυτότητά της;

Η αλήθεια είναι πως δημιουργήθηκαν αρκετές ομάδες που έχουν ασχοληθεί με τα πολιτιστικά δρώμενα. Υπάρχει μια πολιτιστική έξαρση τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι πολύ ευχάριστο. Θεωρώ, όμως, ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα πράγματα και θα έπρεπε να γίνονται, αν θέλουμε να μιλάμε για διατήρηση της ταυτότητας και της κληρονομιάς μας. Ένα κομβικό σημείο θα ήταν να μπορούσαμε με κάποιο τρόπο να θέσουμε ως κεντρικό σκοπό μας την εξέλιξη της παράδοσης, όχι μόνο τη διατήρησή της. Για να γίνει αυτό, αφενός χρειάζονται άνθρωποι, αφετέρου χρειάζονται χώροι, στους οποίους θα μπορούμε να δημιουργούμε. Να υπάρχει η ελευθερία και το κίνητρο για δημιουργία. Για παράδειγμα, αν πας σε ένα πανηγύρι που παίζουν τα παραδοσιακά μας όργανα, την τσαμπούνα και το τουμπάκι, θα ακούσεις κομμάτια του προηγούμενου αιώνα. Δεν θα μπορούσαμε κάποια στιγμή με τα ίδια όργανα να προχωρήσουμε και να δημιουργήσουμε νέα τραγούδια; Θα πρέπει μονίμως να αναπαράγουμε τα ακούσματα του παρελθόντος; Για να μην παρεξηγηθώ, τα λατρεύουμε, τα αγαπάμε και όντως ξυπνούν την ψυχή μας, αλλά για να έχουμε μια ζωντανή ταυτότητα και μια ενεργή  παράδοση θα πρέπει να τα συνδέσουμε με τα σημερινά βιώματα και να τα εκφράσουμε μέσα από τον πολιτισμό μας.

Η Μύκονος του σήμερα είναι ένας τόπος που μπορεί να παράγει πολιτισμό;

Είναι πάντα θέμα εκείνων που βρίσκονται επικεφαλής στα πράγματα -είτε είναι στα πολιτιστικά, είτε στα πολιτικά. Διότι όπως και να το κάνουμε, ο ηγέτης κάθε οργανισμού έχει τη δύναμη να δίνει κατευθύνσεις. Χρειάζεται θέληση προκειμένου αυτή η ταυτότητα να αναδειχθεί περαιτέρω. Φαντάσου τη Χώρα της Μυκόνου να είναι καθημερινά μία πολιτιστική γιορτή. Να κατεβαίνεις από τους Μύλους και να βλέπεις μια χορευτική ομάδα μαζί με έναν παραδοσιακό οργανοπαίχτη στο δειλινό να χορεύουν και να τραγουδούν. Να πηγαίνεις προς τον Γιαλό και να βλέπεις μια έκθεση, για παράδειγμα στην περιοχή της Παραπορτιανής, με έργα από τους καλλιτέχνες μας. Να περνάς μέσα από ένα σοκάκι και να ξεπηδάει μια άλλη χορευτική ομάδα, η οποία θα δίνει μια ξεχωριστή νότα στη βόλτα σου. Να βλέπεις ανθρώπους με τις παραδοσιακές μας φορεσιές, φαντάσου στο θεατράκι να γίνονται παραστάσεις, που να χρησιμοποιείται μάλιστα και η Μυκονιάτικη διάλεκτος. Η λίστα δεν σταματά. Αλλά όλα αυτά κινούνται γύρω από τη θέληση και τους στόχους που θέτεις. Για να υλοποιηθεί μια ιδέα, χρειάζεται χρόνο, χώρο, ανθρώπους και χρήματα. Θέλει μια προεργασία. Αν υπήρχε μια συνεχής χρηματοδότηση τέτοιου είδους δράσεων, θα μπορούσαν πολλές και υπέροχες ιδέες να αρχίσουν να υλοποιούνται. Και αυτό στη συνέχεια θα λειτουργήσει ως αλυσίδα.

“Ο λόγος που ενώσαμε τις δυνάμεις μας με τη Νικόλ και δημιουργήσαμε το Πάντεχνον ήταν για να κάνουμε την τέχνη και την ταυτότητά μας προσβάσιμη σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους”

Στο Κέντρο Πολιτισμού «Πάντεχνον» θέτετε όλα αυτά που λες στο επίκεντρο;

Ο λόγος που ενώσαμε τις δυνάμεις μας με τη Νικόλ και δημιουργήσαμε το Πάντεχνον ήταν για να κάνουμε την τέχνη και την ταυτότητά μας προσβάσιμη σε ακόμα περισσότερους ανθρώπους. Είχαμε την ατυχία με τον κορονοϊό να κοπούν οι δραστηριότητές μας και να μη μπορούμε να παρουσιάσουμε τα πολιτιστικά προϊόντα που είχαμε δημιουργήσει. Λειτουργήσαμε περίπου από τον Οκτώβριο του 2019 έως τον Μάρτιο του 2020, που ήρθε η πρώτη καραντίνα. Σε αυτό το εξάμηνο πραγματοποιήσαμε την πιο όμορφη δράση μας, ένα εργαστήρι παράδοσης, στο οποίο θέλαμε να φέρουμε ανθρώπους τους νησιού μας, να μας μιλήσουν για το αντικείμενό τους και να μοιραστούν μαζί μας το πάθος τους. Για παράδειγμα, ήρθε η κα Δήμητρα Νάζου και μας παρουσίασε το παραμύθι της για τον Μερμελέχα, τον πειρατή της Μυκόνου. Ήρθε, επίσης, η κα Άννα Αθυμαρίτη, με την οποία αρχικά κάναμε μάθημα αργαλειού, αλλά και μερικές χριστουγεννιάτικες χειροτεχνίες. Μία άλλη φορά είχα αναλάβει να επιλέξω κείμενα από έργα Μυκονιατών  συγγραφέων για να ακούσουν τα παιδιά ιστορίες στα Μυκονιάτικα, να αρχίσουμε να δουλεύουμε πάνω σε αυτό, να συνδέσουμε λέξεις και ιδιωματισμούς με τη νέα ελληνική γλώσσα και να συζητήσουμε.

Υπάρχει κάποια δράση που ξεχώρισες και θυμάσαι έντονα μέχρι και σήμερα;

Η πιο συγκινητική συνάντηση για εμένα ήταν αυτή με τον Γιάννη Ασημομύτη, έναν παραδοσιακό οργανοπαίχτη του νησιού. Μας γνώρισε την παραδοσιακή μουσική του τόπου μας και τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να δουν πώς κατασκευάζεται μια τσαμπούνα αλλά και να κάνουν μερικά μαθήματα μουσικής. Μάθαμε να παίζουμε μέχρι και τα κάλαντα με την τσαμπούνα. Τα Χριστούγεννα, μάλιστα, κάναμε μια μικρή γιορτή, τραγουδήσαμε όλοι μαζί τα μυκονιάτικα κάλαντα και το απολαύσαμε πολύ. Αυτά θέλουμε να βλέπουμε στο νησί. Τέτοιες δράσεις πιστεύουμε ότι θα διδάξουν τα παιδιά και παράλληλα θα τα διασκεδάσουν.

sdr

“Πολιτισμός και πολεμικές τέχνες έχουν την ίδια ρίζα. Και τα τρία αυτά προσπαθούν να κάνουν τον άνθρωπο να γεφυρώσει τις αντιθέσεις μέσα του, προκειμένου να φτάσει στην αρετή, δηλαδή στην τέλεια εκδοχή του εαυτού του και της κοινωνίας του”

Πολιτική, πολιτισμός και πολεμικές τέχνες. Πώς προέκυψε μέσα σε όλα αυτά η ενασχόληση με τις πολεμικές τέχνες και ποιος ο συσχετισμός των τριών τους;

Μη σου προκαλεί απορία, γιατί η πολιτική, ο πολιτισμός και οι πολεμικές τέχνες έχουν την ίδια ρίζα. Και τα τρία αυτά προσπαθούν να κάνουν τον άνθρωπο να γεφυρώσει τις αντιθέσεις μέσα του, προκειμένου να φτάσει στην αρετή, δηλαδή στην τέλεια εκδοχή του εαυτού του και της κοινωνίας του. Επειδή αυτό είναι που κυνηγάω και εγώ σαν άνθρωπος, βρέθηκαν οι δάσκαλοι και οι ευκαιρίες ώστε να αποκτήσω πρόσβαση και στα τρία. Θεωρώ ότι οι πολεμικές τέχνες ήταν το κομμάτι του παζλ που χρειαζόταν η δική μου πορεία, ως άνθρωπος που ωριμάζει, για να δέσει όλο αυτό. Όταν θες να ασχοληθείς με τον πολιτισμό ως αφορμή για να υπάρξει πρόοδος και βελτίωση, χρειάζεσαι θάρρος. Να υποστηρίζεις τη γνώμη σου, το σωστό και το δίκιο. Αυτό το κουράγιο, αυτή τη θέληση, στην καλλιεργεί η πολεμική τέχνη. Αυτό μου προσέφερε και μου προσφέρει ακόμη. Μου δίνει τη δύναμη να είμαι ο εαυτός μου, να κυνηγάω αυτό που θεωρώ δίκαιο και να μην υποχωρώ. Αυτό δεν είναι άλλωστε ο πόλεμος; Να μην υποχωρείς απέναντι στον εχθρό και να κυνηγάς το δίκιο σου; Αν το δούμε από αυτήν τη πλευρά, ήταν ακριβώς αυτό που χρειαζόμουν, αυτό που μου έλειπε και που, τελικά, μου ταιριάζει. Εξάλλου, θα μπορούσε να πει κανείς ότι κατά μία έννοια, ο πόλεμος δεν είναι κάτι ξέχωρο, αλλά αφορά τόσο την πολιτική όσο και τον πολιτισμό. Η πολιτική είναι μια μορφή πολέμου για να υπερισχύσει το κοινό συμφέρον έναντι του προσωπικού συμφέροντος, ενώ ο πολιτισμός είναι μια μορφή πολέμου για να υπερισχύσει η ανώτερη φύση του ανθρώπου έναντι της κατώτερης. Κι επειδή κάθε μορφή πολέμου έχει και τα αντίστοιχα όπλα για την επίτευξη της νίκης, στη μεν πολιτική τα όπλα είναι οι πολιτικοί θεσμοί, στον δε πολιτισμό τα όπλα είναι οι τέχνες. Οι πολεμικές τέχνες αυτό που κυρίως κάνουν για να ωφελούν μια κοινωνία σε περίοδο ειρήνης, είναι να εξοπλίζουν τους πολίτες με το σθένος και το θάρρος που απαιτείται για να υπηρετούν και να υπερασπίζονται τα υψηλά αυτά ιδεώδη, είτε επιλέγουν να ασχοληθούν με τον τομέα της πολιτικής, είτε με τον πολιτισμό.