Παναγιώτης Γκιώκας: «Δεν είμαι ένα πρόσωπο της πολιτιστικής εικόνας της Μυκόνου, αλλά ένα από τα γρανάζια»

Η πρώτη του επίσκεψη στη Μύκονο ήταν το 2013, όταν ήρθε στο νησί για σεζόν. Η ζωή, όμως, είχε άλλα σχέδια για εκείνον, καθώς επέλεξε να μείνει εκεί μόνιμα. Από τότε μέχρι σήμερα, είναι «μέσα» σε όλα τα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού, βοηθώντας με τον τρόπο του στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Μυκόνου. Ο Παναγιώτης Γκιώκας έχει εργαστεί στο παρελθόν για τον Δήμο Μυκόνου, ενώ πλέον βρίσκεται στο  Λαογραφικό Μουσείο και στη Δημοτική Βιβλιοθήκη του Παναγιώτη Κουσαθανά. Ταυτόχρονα, ασχολείται ερασιτεχνικά και με τη φωτογραφία, με τη Μύκονο να αποτελεί πηγή έμπνευσης για τον ίδιο.

Τι σας οδήγησε στη Μύκονο;

Στη Μύκονο με οδήγησαν συγκυρίες. Το 2013 εργαζόμουν σε μία ορνιθολογική εταιρεία και με έστειλαν να δουλέψω σε ένα περίπτερο σε κάποιο από τα νησιά της Ελλάδας. Είχα να επιλέξω ανάμεσα σε διάφορα νησιά, όπως η Σύρος και η Κέρκυρα, αλλά επέλεξα τη Μύκονο. Στην αρχή το σκέφτηκα σαν μία εμπειρία. Να ζήσω δηλαδή το περίφημο καλοκαίρι στη Μύκονο. Ήρθα για ένα τρίμηνο, αλλά τελικά δεν έφυγα ποτέ. Το νησί με κέρδισε. Μετά από εκείνο το τρίμηνο που εργάστηκα στο περίπτερο, έκανα αίτημα στον Δήμο για να εργαστώ εκεί και με δέχτηκαν. Έμεινα για ένα εξάμηνο στον Δήμο. Έπειτα, μέσω ορισμένων γνωριμιών που είχα κάνει, ξεκίνησα να εργάζομαι στο Λαογραφικό Μουσείο.

“Το Λαογραφικό Μουσείο με ενέπνευσε. Είναι από τις πιο όμορφες γωνιές της Χώρας, με την Παραπορτιανή δίπλα”.

Πώς προέκυψε με το Λαογραφικό Μουσείο;

Στο Λαογραφικό Μουσείο Μυκόνου εργάζομαι από το 2014 μέχρι και σήμερα ως ξεναγός και επιτηρητής. Όταν πρωτοήρθα στο νησί, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, γνώρισα κόσμο που ήταν μέσα στα πολιτιστικά δρώμενα, όπως για παράδειγμα σε θεατρικές ομάδες ή Συλλόγους. Κάπως έτσι, όταν έφυγα από τον Δήμο, προέκυψε μία θέση στο Λαογραφικό Μουσείο και- αφού οι άνθρωποι με εμπιστεύονταν πλέον- μου την έδωσαν. Από τότε έμεινα
εκεί. Ταυτόχρονα βοηθάω και την ΚΔΕΠΠΑΜ σε πολλές δράσεις της. Οι άνθρωποι αυτοί με στήριξαν και τους στηρίζω και εγώ σε κάθε τους βήμα.

Υπάρχει μεγάλη επισκεψιμότητα στο Λαογραφικό Μουσείο; Διακρίνετε ενδιαφέρον από τον κόσμο για αυτήν την πλευρά του νησιού, που έχει επίσης να δείξει πολλά πράγματα στους τουρίστες;

Κόσμος υπάρχει, αλλά είναι συγκεκριμένος και ανά περιόδους. Οι «φίλοι» των μουσείων έρχονται κυρίως Μάιο, αρχές Ιουνίου και μετά πάλι τον Οκτώβριο. Πρόκειται για ένα εντελώς διαφορετικό είδος τουρισμού από το γνωστό της Μυκόνου. Όλοι όσοι μας επισκέπτονται, ενθουσιάζονται. Πολλοί, βέβαια, αγνοούν και την ύπαρξή του. Ωστόσο, μιλάμε για ένα από τα πιο «πλούσια» Λαογραφικά Μουσεία στις Κυκλάδες, με σημαντικές συλλογές που αξίζει να επισκεφτείς. Και, φυσικά, βρίσκεται σε μία εξαιρετικά προνομιακή θέση, δίπλα από την Παραπορτιανή. Αυτό το μέρος αποτέλεσε για εμένα την αφορμή για να ξεκινήσω να ασχολούμαι πιο έντονα με τη φωτογραφία.

“Η φωτογραφία για μένα είναι ερασιτεχνισμός. Τραβάω φωτογραφίες κυρίως με το κινητό, καθώς το θεωρώ σαν μια μικρή polaroid”.

Άρα, κατά κάποιο τρόπο, το μέρος αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για εσάς.

Ακριβώς! Το Λαογραφικό Μουσείο με ενέπνευσε. Από τη στιγμή που περνούσα εκεί περίπου δέκα ώρες την ημέρα, άρχισα να παρατηρώ πιο έντονα τον χώρο γύρω μου. Στον ελεύθερο μου χρόνο, πήγαινα και φωτογράφιζα την περιοχή τριγύρω. Είναι από τις πιο όμορφες γωνιές της Χώρας, με την εκκλησία δίπλα. Η φωτογραφία για μένα είναι ερασιτεχνισμός. Τραβάω φωτογραφίες κυρίως με το κινητό, καθώς το θεωρώ σαν μια μικρή polaroid. Πολλές φορές το προτιμώ, γιατί όταν θες να τραβήξεις στιγμές ανύποπτες, το κινητό μπορεί να κάνει θαύματα. Η φωτογραφία μού είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον πολλά χρόνια πριν. Όποτε έκανα περιηγήσεις, μου άρεσε να αποτυπώνω στιγμές. Πλέον, που ζω στη Μύκονο, νιώθω ότι το νησί έχει άλλη αύρα και νέες δυνατότητες. Φωτογραφικά μιλώντας, δεν σε περιορίζει οπτικά. Έχει καθαρό φως και ένα υπέροχο γαλάζιο, όπου και να κοιτάξεις. Νιώθεις ότι δεν βγάζεις μια απλή φωτογραφία, αλλά κάτι άλλο.

Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο θέμα που σας κεντρίζει το ενδιαφέρον;

Η φωτογραφία είναι παρατήρηση. Μου αρέσει να παρατηρώ. Είτε πρόκειται για ανθρώπους, φύση ή αντικείμενα. Φωτογραφίζω ό,τι μπορεί να μου τραβήξει την προσοχή. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν με ενδιαφέρει τόσο η φωτογραφία σαν φωτογραφία, όσο η ζωή που κρύβει μέσα της. Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον να τραβώ φωτογραφίες ανθρώπων που είναι πλάτη σε ένα όμορφο μέρος ή ανθρώπους εν κινήσει. Κάνω και μερικά καρτ ποστάλ.
Παράλληλα, βρίσκω πανέμορφα τα στενά στα Ματογιάννια, στα οποία πολλές φορές μου αρέσει να φωτογραφίζω παιδιά. Θέλω να αποτυπώνω αυτή τη χαρά που πηγάζει από μέσα τους.

“Η φωτογραφία είναι παρατήρηση. Μου αρέσει να παρατηρώ. Σε κάθε περίπτωση, όμως, δεν με ενδιαφέρει τόσο η φωτογραφία σαν φωτογραφία, όσο η ζωή που κρύβει μέσα της”.

Ποια είναι τα αγαπημένα σας μέρη στη Μύκονο και φωτογραφικά, αλλά και για να τα επισκέπτεστε;

Σίγουρα, το Λαογραφικό Μουσείο και η Παραπορτιανή. Είναι από τις αγαπημένες μου γωνίες. Έπειτα, αγαπώ ορισμένες παραλίες, τις οποίες  επισκέπτομαι κατά βάση χειμώνα, γιατί τότε υπάρχει μια άλλη αίσθηση. Αναφέρομαι στο Αγράρι και σε κάτι μικρά κολπάκια στον Πάνορμο, τον Άγιο Σώστη και το Φανάρι. Βέβαια, δεν στέκομαι τόσο στα μέρη, όσο στους ανθρώπους.

Χειμώνας ή καλοκαίρι στη Μύκονο;

Κάθε εποχή έχει τη χάρη της. Ακόμη και το καλοκαίρι, που έρχεται πολύς κόσμος, εμένα δεν με ενοχλεί, καθώς δεν επισκέπτομαι νυχτερινά μαγαζιά, στα οποία συνήθως γίνεται χαμός. Το καλοκαίρι εδώ, το βλέπω σαν μια γιορτή για τον κόσμο. Ο τουρίστας βλέπει το μέρος σαν παράδεισο. Και εγώ, άλλωστε, όταν ήρθα εδώ, εντυπωσιάστηκα. Πλέον έχω μπει σε μία καθημερινότητα, την οποία όμως εκτιμώ.

Σας ικανοποιεί η σημερινή εικόνα της Μυκόνου;

Όχι τόσο πολύ. Κάποιοι άνθρωποι με ικανοποιούν και ευτυχώς που υπάρχουν, γιατί κρατούν σε ένα επίπεδο το νησί.

“Οι άνθρωποι εδώ με έχουν κάνει έναν από αυτούς. Είμαι Μυκονιάτης πια. Με νιώθουν δικό τους άνθρωπο και το εκτιμώ αυτό”.

Η Μύκονος αναδεικνύει στον βαθμό που θα έπρεπε την πολιτιστική της πλευρά;

Επειδή είμαι αρκετά μέσα στο πολιτιστικό κομμάτι, θεωρώ πως αναδεικνύεται και αυτή η πλευρά του νησιού. Όμως, αναδεικνύεται σε συγκεκριμένο κοινό. Συνήθως, δηλαδή, συμμετέχουν οι ίδιοι άνθρωποι στις εκδηλώσεις και τα δρώμενα. Ωστόσο, επειδή εργάζομαι στη Βιβλιοθήκη του Παναγιώτη Κουσαθανά, γνωρίζω ότι και εκεί πραγματοποιούνται πολλές εκδηλώσεις, υπάρχει λέσχη ανάγνωσης, ενώ οργανώνονται ομιλίες και διαλέξεις από τον ίδιο. Όλα αυτά, δημιουργούν μια μικρή όαση στο νησί. Ειδικά τον χειμώνα, αποτελούν αφορμή για να συγκεκντρώνονται οι ντόπιοι μαζί, κάτι που το καλοκαίρι αυτό είναι πολύ δύσκολο να συμβεί.

Έτσι όπως σας ακούω να μιλάτε, φαίνεται πως είστε ιδιαίτερα ενεργός στα πολιτιστικά δρώμενα της Μυκόνου και ταυτόχρονα οι άνθρωποι του νησιού δείχνουν να σας εμπιστεύονται πραγματικά.

Πολλοί Μυκονιάτες με έχουν ταυτίσει με την πολιτιστική εικόνα του νησιού. Εγώ θεωρώ ότι δεν είμαι ένα πρόσωπο της πολιτιστικής εικόνας της Μυκόνου, αλλά ένα από τα γρανάζια. Είμαι μέσα σε όλα. Οι άνθρωποι εδώ με έχουν κάνει έναν από αυτούς. Είμαι Μυκονιάτης πια. Με νιώθουν δικό τους άνθρωπο και το εκτιμώ αυτό. Από την άλλη, ποτέ δεν θέλησα να ασχοληθώ με το τουριστικό κομμάτι. Είναι κάτι που δεν με εκφράζει. Ο  ολιτισμός, όμως, με ενδιαφέρει πραγματικά.

“Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να απολαμβάνεις το νησί σου όπως είναι και να επιτρέψεις στα παιδιά σου να το δουν έτσι και όχι τελείως διαφορετικό”.

Τι διαφορετικό θα επιθυμούσατε να δείτε στο νησί;

Μου φαίνεται δύσκολο να αλλάξει κάτι στο νησί. Η ανοικοδόμηση, για παράδειγμα, δεν μπορεί πια να αλλάξει. Επίσης, το νησί δεν έχει τις υποδομές για να στηρίξει τον υπέρογκο αριθμό τουριστών, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν μπαίνουν και κάποια όρια. Δεν μεγάλωσα εδώ. Πολλοί γνωστοί μου, που μεγάλωσαν στη Μύκονο, ξέρουν πώς ήταν το νησί κάποτε. Μου δείχνουν εικόνες από τα παλιά και εντυπωσιάζομαι. Η άποψή μου είναι ότι πρέπει να απολαμβάνεις το νησί σου όπως είναι και να επιτρέψεις στα παιδιά σου να το δουν έτσι και όχι τελείως διαφορετικό.

Εσείς βλέπετε το μέλλον σας στη Μύκονο;

Θέλω να μείνω στη Μύκονο. Αλλά ποτέ δεν ξέρεις πώς τα φέρνει η ζωή. Ήρθα εδώ για δύο μήνες και έκατσα οκτώ χρόνια. Ήρθα στη Μύκονο για πλάκα και τελικά έγινε ο τόπος μου.