Τα πασχαλινά έθιμα στις Κυκλάδες

Κάθε γωνιά της Ελλάδας γιορτάζει το Πάσχα με μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη. Έτσι και τα νησιά των Κυκλάδων, το καθένα με την ξεχωριστή ομορφιά του, γιορτάζουν με μοναδικό τρόπο την συγκεκριμένη περίοδο. Η εμπειρία είναι μοναδική, καθώς κάτοικοι και επισκέπτες ακολουθούν πρωτότυπα πασχαλινά έθιμα με φόντο την ανθισμένη φύση και το γαλάζιο της θάλασσας. Ας δούμε, όμως, αναλυτικά ποια είναι τα έθιμα στα νησιά των Κυκλάδων.

Αμοργός

Το Πάσχα στην Αμοργό είναι ιδιαίτερα ξεχωριστό. Οι γυναίκες του νησιού, ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου να πλάθουν κουλουράκια σε ανθρωπόμορφα σχήματα, τα λεγόμενα «λαζαράκια», ενώ από νωρίς τη Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά και το έθιμο με το άσπρισμα των σπιτιών και των δρόμων. Τη Μεγάλη Παρασκευή στο Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας ψέλνονται τα Εγκώμια και γίνεται η περιφορά του Επιταφίου μέσα στους χώρους της Μονής. Το βράδυ πραγματοποιείται η περιφορά του Επιταφίου σε όλο το νησί, με τους κατοίκους να ραίνουν την πομπή κύριως με φασκόμηλο και ρίγανη. Το Μεγάλο Σάββατο, στο σπίτι ετοιμάζεται το παραδοσιακό αρνί, με τη σούβλα να μην είναι πλέον τόσο διαδεδομένη στο συγκεκριμένο νησί. Τέλος, την ημέρα της Λαμπρής οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούν χαρμόσυνα, με πλήθος κόσμου να πηγαίνει στο Μοναστήρι της Χοζοβιώτισσας, από όπου ξεκινούν πεζή να ανεβαίνουν το μονοπάτι προς τη Χώρα, μαζί με την εικόνα της Παναγίας, την εικόνα του Αγίου Γεωργίου, τα λάβαρα της Αναστάσεως και τα εξαπτέρυγα.

Ανάφη

Στην Ανάφη όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα οι νοικοκυρές ετοιμάζουν πασχαλινά γλυκίσματα, τσουρέκια με κόκκινα αυγά, κουλουράκια και τα παραδοσιακά «μελιτερά», με φρέσκια μυζήθρα, αυγά, ζάχαρη και μαστίχα. Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου ζυμώνουν τυρόπιτες με ντόπιο τυρί, ενώ το απόγευμα της ίδιας μέρας ακολουθούν το έθιμο με το «φουρνί», σύμφωνα με το οποίο καίνε για πολλές ώρες ξύλα (αμπελόκλαδα), προκειμένου να προετοιμάσουν την ατμόσφαιρα για να έρθει έπειτα το κατσικάκι, που συνοδεύεται από το τοπικό αναφιώτικο τυρί. Την Κυριακή του Πάσχα, μετά τη Δεύτερη Ανάσταση, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στην πλατεία του Αγίου Νικολάου και μοιράζονται γλυκά από τις οικογένειες που έχουν χάσει κάποιον δικό τους άνθρωπο.

Άνδρος

Το Πάσχα στην Άνδρο είναι κατανυκτικό, αλλά και γεμάτο από γιορτινές στιγμές. Αρχικά, ο Επιτάφιος στολίζεται την Μεγάλη Πέμπτη με μυρωδάτα λουλούδια σε κάθε εκκλησία κάτω από μελωδικές ψαλμωδίες. Πρόκειται για μια διαδικασία που μπορεί να κρατήσει ακόμα και μετά τα μεσάνυχτα ή καθόλη τη διάρκεια της νύχτας. Τη Μεγάλη Παρασκευή ο στολισμένος Επιτάφιος γυρνάει στα λιθόστρωτα σοκάκια και τα γραφικά καλντερίμια του νησιού, ενώ το Σάββατο της Ανάστασης οι νέοι συνηθίζεται να τοποθετούν σιδερένιους σωλήνες στο χώμα, να τους γεμίζουν με μπαρούτι και να τους πυροδοτούν. Την Κυριακή ο κόσμος τρώει τον παραδοσιακό «λαμπριάτη», ένα διάσημο πασχαλινό έδεσμα της Άνδρου, εύγευστο και γεμιστό με τοπικά προϊόντα, όπως το κλασικό πετρωτό τυρί και τα φρέσκα λαχανικά του. Επίσης, το απόγευμα της ίδιας μέρας, παίζονται τα περίφημα «τσούνια», ένα παραδοσιακό παιχνίδι που θυμίζει το μπόουλινγκ.

Ηρακλειά

Στο μικρό αλλά πανέμορφο και γραφικό νησί της Ηρακλειάς το Πάσχα με φόντο το λευκό και το γαλάζιο του Αιγαίου είναι μαγευτικό. Οι νοικοκυρές του νησιού, παραμονή του Πάσχα ετοιμάζουν την παραδοσιακή μαγειρίτσα αλλά και τα μελιτίνια, γλυκίσματα που φτιάχνονται από φρέσκια ντόπια κατσικίσια μυζήθρα. Για το Αναστάσιμο τραπέζι, οι γυναίκες προετοιμάζουν το παραδοσιακό γεμιστό κατσικάκι με ρύζι και συκωταριά, το οποίο αφήνουν να σιγοψήνεται στον ξυλόφουρνο μέχρι και το τέλος της Αναστάσιμης ακολουθίας. Η Κυριακή του Πάσχα γιορτάζεται με τον πιο κλασικό, γνήσιο ελληνικό τρόπο: Οι οικογένειες, οι φίλοι και οι γνωστοί συγκεντρώνονται στις αυλές των σπιτιών, ψήνουν μέχρι αργά αρνιά και διασκεδάζουν με παραδοσιακά τραγούδια και χορό μέχρι το ξημέρωμα.

Ίος

Στην Ίο το Σάββατο του Λαζάρου οι κάτοικοι φτιάχνουν, όπως και στην Αμοργό, τα «λαζαράκια», σταφιδόψωμα σε ανθρωπόμορφα σχήματα. Από τη Μεγάλη Πέμπτη ξεκινά ο στολισμός των Επιταφίων και τη Μεγάλη Παρασκευή, μετά την Αποκαθήλωση, οι νέοι του νησιού παίζουν ένα παιχνίδι με μικρές σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες. Το βράδυ της Ανάστασης επικρατεί το έθιμο του «συχώριου» για τους νεκρούς συγγενείς, όπου ο κόσμος φέρνει στην εκκλησία ψητά, κρασί και ψωμί, τα οποία έχει «διαβάσει» ο παπάς και τα προσφέρουν στους πιστούς. Το πασχαλινό τραπέζι γεμίσει με μικρά τηγανητά πιτάκια με μέλι και μυζήθρα, ενώ το δείπνο της Ανάστασης περιλαμβάνει το παραδοσιακό βραστό κατσικάκι με σούπα.

Κουφονήσια

Τη Μεγάλη Πέμπτη στα Κουφονήσια όλα τα νοικοκυριά βάφουν τα παραδοσιακά κόκκινα αυγά και έπειτα οι κάτοικοι πηγαίνουν να στολίσουν τον Επιτάφιο με άνθη, ψάλλοντας μοιρολόγια έως τις πρώτες πρωινές ώρες. Τη Μεγάλη Παρασκευή, κατά τη διάρκεια της της Θείας Λειτουργίας ο κόσμος χωρίζεται σε μικρές χορωδίες και ψάλει τα Εγκώμια εναλλάξ ανά στοίχο, ενώ η περιφορά του Επιταφίου πραγματοποιείται κατά μήκος του λιμανιού. Το Μεγάλο Σάββατο την ώρα της Ανάστασης το νησί φωτίζεται από βεγγαλικά και έπειτα ακολουθεί η μαγειρίτσα στα σπίτια αλλά και στις ταβέρνες. Ανήμερα το Πάσχα,  οι κάτοικοι ετοιμάζουν το παραδοσιακό για την ημέρα γεμιστό κατσίκι στο φούρνο, τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά ανταλλάσοντας ευχές, ενώ παράλληλα αφήνονται σε ένα γλέντι που διαρκεί μέχρι το πρωί.

Κύθνος

Οι προετοιμασίες για το Πάσχα στην Κύθνο ξεκινούν τη Μεγάλη Πέμπτη με τη βαφή των αβγών, το ψήσιμο των Λαμπριάτικων κουλουριών και το άσπρισμα σε όλα τα σοκάκια του χωριού. Ακολουθεί η περιφορά του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή και οι Θερμιώτικες πίτες το Μεγάλο Σάββατο. Δευτέρα του Πάσχα γίνεται αναπαράσταση του εθίμου της Κούνιας. Μια μεγάλη κούνια στήνεται σε κεντρική πλατεία της Χώρας και σ’ αυτήν κουνιούνται νέοι και νέες φορώντας παραδοσιακές στολές. Όποιο ζευγάρι ανεβεί στην κούνια δεσμεύεται ενώπιον Θεού για τον γάμο του. Ακολουθεί κέρασμα με εδέσματα, ποτά και παραδοσιακούς χορούς. Στο παρελθόν, το έθιμο λειτουργούσε διαφορετικά. Η κούνια στηνόταν για τα αδέσμευτα κορίτσια και όποιος νεαρός αποφάσιζε να κουνήσει το κορίτσι που καθόταν στην κούνια, έστελνε μήνυμα αγάπης και όρκο αφοσίωσης.

Μήλος

Το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής πραγματοποιείται η αναπαράσταση της λύτρωσης του Χριστού στην Πλάκα, την πρωτεύουσα της Μήλου. Οι κάτοικοι και η ενορία της τοπικής εκκλησίας αναπαριστούν την πτώση του σώματος του Ιησού από τον σταυρό με σκοπό να ταφεί. Το Μεγάλο Σάββατο, λίγα λεπτά προτού το ρολόι δείξει 12, όλοι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Μήλου, πηγαίνουν στην εκκλησία για να γιορτάσουν την Ανάσταση του Ιησού. Τότε λαμβάνει χώρα ακόμα ένα παραδοσιακό έθιμο του νησιού, το «κάψιμο του Ιούδα», που έχει τις ρίζες του στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους. Την Κυριακή του Πάσχα αναβιώνει το έθιμο του μπαρουτιού. Υπάρχουν δύο οικισμοί ο ένας απέναντι στον άλλο, ο Τριοβάσαλος και ο Πέρα Τριοβάσαλος με τις εκκλησίες τους τον Άγιο Σπυρίδωνα και τον Άγιο Γεώργιο αντίστοιχα. Οι κάτοικοι του κάθε οικισμού συγκεντρώνονται μπροστά στην εκκλησία τους και χτυπούν τις καμπάνες τρεις φορές. Μετά τον τρίτο χτύπο και οι δυο πλευρές αρχίζουν να πετάνε δυναμίτες που «σκάνε» στον αέρα, ενώ συγχρόνως φωνάζουν και τη λέξη «άλειμμα». Κερδισμένος αναδεικνύεται ο οικισμός που θα πετάξει τους περισσότερες δυναμίτες.

Μύκονος

Το Πάσχα στη Μύκονο γιορτάζεται με λαμπρότητα. Από τη Μεγάλη Δευτέρα, οι φούρνοι αλλά και τα νοικοκυριά ξεκινούν να φτιάχνουν τις περίφημες λαμπροκουλούρες με περίτεχνα σχήματα και έπειτα, τις στολίζουν με κόκκινα αυγά. Τη Μεγάλη Πέμπτη, αλλά και τη Μεγάλη Παρασκευή οι φούρνοι φτιάχνουν το ψωμί σε σχήμα Σταυρού και συμβολικά το κόβουν με το χέρι, διότι λόγω της ημέρας δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν μαχαίρι. Τη Μεγάλη Παρασκευή, οι γυναίκες του Πολιτιστικού Λαογραφικού Συλλόγου Γυναικών Μυκόνου ψέλνουν το μοιρολόι της Παναγίας και στη συνέχεια συγκεντρώνονται στο Λαογραφικό Μουσείο Μυκόνου, όπου πραγματοποιούν ένα καθιερωμένο κέρασμα, που περιλαμβάνει κατά βάση τρία προϊόντα: το ψωμί το οποίο είναι σε σχήμα Σταυρού και τον παραδοσιακό χαλβά με ταχίνι και τις ελιές. Το βράδυ της Παρασκευής ξεκινούν τρεις διαφορετικές περιφορές Επιταφίου στα Ματογιάννια, καθώς υπάρχουν τρεις ενορίες στη Μύκονο: Της Μητρόπολης, της Παναχράντου και της Αγίας Κυριακής. Το Σάββατο η Ανάσταση πραγματοποιείται στις ίδιες εκκλησίες, ενώ έπειτα ακολουθεί οικογενειακό τραπέζι με την παραδοσιακή μαγειρίτσα να πρωταγωνιστεί. Την Κυριακή του Πάσχα έρχεται το δεύτερο μεγάλο τραπέζι των ημερών, με τον κόσμο να μαζεύεται στις αυλές ή ακόμη και στα μαγαζιά για να σουβλίσει.

Νάξος

Το Πάσχα στη Νάξο γιορτάζεται σε όλα τα μοναστήρια και τις εκκλησίες του νησιού με θρησκευτική ευλάβεια. Τη Μεγάλη Παρασκευή οι κοπέλες καθαρίζουν τις εκκλησίες, στολίζουν τον Επιτάφιο και ύστερα ακολουθεί η περιφορά. Ένα από τα πιο ξεχωριστά πασχαλινά έθιμα της Νάξου είναι εκείνο με τα αναμμένα καλάμια: Τα ανάβουν οι νέοι  τη Μεγάλη Παρασκευή στις Εγγαρές και τη Γαλήνη και δίπλα τους περνάει ο Επιτάφιος, δημιουργώντας μια κατανυκτική ατμόσφαιρα. Στο πασχαλινό τραπέζι ξεχωρίζει το παραδοσιακό «μπατούδο», κατσικάκι γεμιστό με εντόσθια, λαχανικά, ρύζι, αυγά και τυρί ψημένο στο φούρνο. Το έθιμο της «Κούνιας» που θέλει τους νέους του χωριού να στήνουν αυτοσχέδιες κούνιες στα σοκάκια του χωριού και να κουνάνε τα κορίτσια απαγγέλλοντας τους αυτοσχέδιους στίχους, αναβιώνει και στη Νάξο τη Δευτέρα του Πάσχα.

Πάρος

Η Πάρος είναι ίσως το πιο γνωστό κυκλαδίτικο νησί για τις διακοπές του Πάσχα. Στην περίφηµη Παναγία Εκατονταπυλιανή στην Παροικιά τελείται µια τις πιο λαµπρές αναστάσιµες λειτουργίες. Ωστόσο, «πρωταγωνίστρια» των εορτασµών είναι η ορεινή πλευρά του νησιού, όπου ξεδιπλώνεται το έθιµο της αναπαράστασης των Παθών κατά την περιφορά του Επιταφίου. Ειδικότερα, το χωριό Μάρπησσα, αναβιώνει ένα µοναδικό τελετουργικό: Τη Μεγάλη Πέµπτη το βράδυ, οι γυναίκες του χωριού ανηφορίζουν προς τον µητροπολιτικό ναό, για να µείνουν εκεί όλη τη νύχτα στολίζοντας τον Επιτάφιο. Στην περιφορά του Επιταφίου το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η αναπαράσταση των Παθών του Χριστού, κατά την οποία ο επισκέπτης βιώνει µοναδικά έθιµα, που χρονολογούνται από το 1937. Την επόμενη μέρα, η Ανάσταση γιορτάζεται με κοδονοκρουσίες και πλήθος πυροτεχνημάτων και βεγγαλικών. Το μεσημέρι, στο γήπεδο της Μάρπησσας, διοργανώνεται το Τραπέζι της Αγάπης με τον παραδοσιακό οβελία και νησιώτικο γλέντι.

Σαντορίνη

Στη Σαντορίνη το Σάββατο του Λαζάρου στις πλατείες των χωριών στήνεται ο «Λάζαρος», ένας πανύψηλος σταυρός περίπου 15-20 μέτρων τυλιγμένος με δενδρολίβανο, δάφνες και λουλούδια. Τη Μεγάλη Εβδομάδα, φούρνοι και νοικοκυριά σπεύδουν να ετοιμάσουν τα πασχαλινά παραδοσιακά γλυκίσματα, που είναι κατά βάση τα μελιτίνια, κάτι σαν τα κρητικά σκαλτσούνια, ενώ την τιμητική τους έχουν, επίσης, τα τσουρέκια και τα μεθυστά κουλουράκια. Τη Μεγάλη Παρασκευή, η πιο εντυπωσιακή περιφορά Επιταφίου στο νησί, λαμβάνει χώρα στον Πύργο, και συγκεκριμένα στο ψηλότερο σημείο της Σαντορίνης, τον Προφήτη Ηλία, σε απόσταση περίπου 10 χλμ. από τα Φηρά. Μετά την Αποκαθήλωση, ξεκινά η περιφορά του Επιταφίου στα σοκάκια του χωριού. Το Μεγάλο Σάββατο, ύστερα από την Ανάσταση, όλοι πηγαίνουν στα σπίτια τους για να γευτούν τα περίφημα «σγαρδούμια» (άντερα με δενδρολίβανο), ενώ την Κυριακή του Πάσχα σε αρκετά χωριά του νησιού γίνεται το λαϊκό δικαστήριο του «Οβραίου» (σ.σ. πάνινο ομοίωμα ανθρώπου), ο οποίος καταδικάζεται σε θάνατο, κρεμιέται και καίγεται από τους κατοίκους με αυτοσχέδια δυναμιτάκια και βαρελότα.

Σέριφος

Οι προετοιμασίες για το Πάσχα στη Σέριφο ξεκινούν από τη Μεγάλη Πέμπτη με το βάψιμο των κόκκινων αυγών. Τη Μεγάλη Παρασκευή το μεσημέρι γίνεται η αποκαθήλωση και το βράδυ η περιφορά του Επιταφίου σε μια πραγματικά κατανυκτική ατμόσφαιρα, με τους πιστούς να ακολουθούν την πομπή στα πλακόστρωτα δρομάκια. Το Σάββατο όλες οι οικογένειες πηγαίνουν στην εκκλησία με ένα καλαθάκι, μέσα στο οποίο τοποθετούν τυρί, κουλούρια και τόσα κόκκινα αυγά όσα τα μέλη της οικογένειας. Μετά το τέλος της λειτουργίας οι πιστοί μεταφέρουν το αναστάσιμο φως με λαμπάδες ή λιχνοφάναρα και επιστρέφουν στο σπίτι τους,  όπου με τη φλόγα σχηματίζουν  έναν σταυρό στο ανώφλι της πόρτας. Έπειτα, τσουγκρίζουν τα κόκκινα αυγά, τρώγοντας ο καθένας από ένα, τελειώνοντας έτσι τη νηστεία. Την Κυριακή του Πάσχα όλο το νησί γίνεται μια μεγάλη παρέα και γλεντάει όλη τη μέρα, από το πρωί έως αργά το βράδυ.

Σίφνος

Τη Μεγάλη Πέμπτη το πρωί, τα στενά των οικισμών της Σίφνου πλημμυρίζουν από την ευωδιά των φρεσκοψημένων «πουλιών της Λαμπρής» -πρόκειται για παραδοσιακά γλυκά ψωμάκια, που έχουν σχήμα πουλιών ή ζώων και πολλές φορές στολίζονται με ένα κόκκινο αυγό. Τη Μεγάλη Παρασκευή, η περιφορά του Επιταφίου γίνεται στα σοκάκια της Σίφνου, με τους κατοίκους, αλλά και τους επισκέπτες να τον ακολουθούν ψάλλοντας. Βέβαια, η περιφορά που ξεχωρίζει, είναι εκείνη στις Καμάρες, το λιμάνι της Σίφνου, όπου ο Επιτάφιος τοποθετείται μέσα σε ένα καΐκι και η διαδικασία συνεχίζεται στο νερό. Το Μεγάλο Σάββατο μετά την Ανάσταση ο κόσμος μπορεί να απολαύσει το καθιερωμένο αρνάκι, που ψήνεται πάνω σε κληματόβεργες μέσα στο μαστέλο (σ.σ. πήλινο δοχείο). Εκτός από το «μαστέλο», όπως αποκαλούν οι ντόπιοι το ίδιο το αρνί, το Αναστάσιμο μενού περιλαμβάνει σπιτική ξινομυζήθρα και μια φανταστική μελόπιτα, φτιαγμένη από μέλι, μυζήθρα και αυγά. Το απόγευμα της  Κυριακής του Πάσχα γίνεται το κάψιμο του Ιούδα στην κεντρική πλατεία της Απολλωνίας και  ακολουθεί πασχαλινό κέρασμα και παρουσίαση τοπικών χορών από μέλη των χορευτικών τμημάτων του Πολιτιστικού Συλλόγου Σίφνου, με τη συνοδεία τακιμιού (σ.σ. βιολί και λαούτο).

Σύρος

Εδώ το Πάσχα γιορτάζεται κάθε χρόνο ταυτόχρονα από ορθόδοξους και καθολικούς (ανεξάρτητα από την κανονική ημερομηνία του καθολικού Πάσχα) και αποτελεί μία από τις ελάχιστες περιπτώσεις σε όλον τον κόσμο ταυτόχρονου εορτασμού του από ορθόδοξους και καθολικούς χριστιανούς. Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται η περιφορά των ορθόδοξων επιταφίων από τους ναούς του Αγίου Νικολάου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στα γραφικά δρομάκια της Χώρας. Οι επιτάφιοι συναντιούνται στην πλατεία Μιαούλη, μπροστά από το Δημαρχείο. Ο επιτάφιος του καθολικού ναού της Ευαγγελίστριας έχει ήδη προηγηθεί. Την ώρα της Ανάστασης, η Ερμούπολη λάμπει κυριολεκτικά εξαιτίας των βεγγαλικών που εκτοξεύονται από τον λόφο. Την Κυριακή του Πάσχα, οι μυρωδιές από τα σουβλιστά αρνιά και τα κοκορέτσια είναι διάχυτες από νωρίς.

Τήνος

Το νησί της Μεγαλόχαρης γιορτάζει με μοναδικό τρόπο τις ημέρες του Πάσχα. Τη Μεγάλη Τρίτη, οι νοικοκυρές ετοιμάζουν το πασχαλινό γλυκό της Τήνου, τις τυρόπιτες. Οι τυρόπιτες φτιάχνονται από ανάλατο τυρί, αυγά, ζάχαρη και πορτοκάλι ή βανίλια. Το παραδοσιακό βάψιμο των αυγών, όπως σε ολόκληρη την Ελλάδα, πραγματοποιείται και στην Τήνο, τη Μεγάλη Πέμπτη. Τη Μεγάλη Παρασκευή στη Χώρα όλοι οι επιτάφιοι συγκεντρώνονται στην μαρμάρινη εξέδρα, όπου ψάλλονται τα Εγκώμια, ενώ ο Επιτάφιος της Ενορίας του Αγίου Νεκταρίου καταλήγει μέσα στη θάλασσα, στη περιοχή Καλάμια στα Κιόνια. Το βράδυ, λίγο πριν την Αναστάσιμη ακολουθία, μοιράζονται λαμπάδες και κόκκινα κεριά. Μετά το «Χριστός Ανέστη» η μία ενορία συναγωνίζεται την άλλη στο ποιά θα ακουστεί περισσότερο. Τη Δευτέρα της Λαμπρής, στον Κτικάδο, ύστερα από το τέλος της λειτουργίας στην εκκλησία του χωριού, γίνεται περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως σε όλες τις γειτονιές του. Στις δώδεκα το μεσημέρι η καμπάνα καλεί όλο τον κόσμο, ντόπιους και ταξιδιώτες, στο χώρο κάτω από τον Ιερό Ναό, όπου βρίσκεται η λεγόμενη Κοινή Τράπεζα. Εκεί γίνεται η γιορτή της «Αγάπης», με φαγητό (σούπα μοσχάρι ή ψητό κρέας), τσιμπητά τυροπιτάκια και άφθονο κρασί.

Φολέγανδρος

Τη Μεγάλη Παρασκευή πραγματοποιείται η περιφορά του Επιταφίου στη Χώρα, με την πομπή να ξεκινά από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου και οι πιστοί από τα μπαλκόνια τους ραίνουν τον Επιτάφιο με μύρο και κολόνια. Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου οι ντόπιοι συγκεντρώνονται για την Ανάσταση στην ίδια εκκλησία, όπου οι καμπάνες χτυπούν και δεκάδες βεγγαλικά φωτίζουν τον ουρανό. Επιπλέον, το Πάσχα στη Φολέγανδρο όλα τα σπίτια ευλογούνται από την εικόνα της Παναγίας, που περιφέρεται επί τρεις ολόκληρες μέρες με τη συνοδεία πιστών που την ακολουθούν βήμα-βήμα. Την Κυριακή του Πάσχα η εικόνα της Παναγίας ξεκινάει τη διαδρομή της από το ναό της Παναγίας προς τη Χώρα. Τη Δευτέρα η εικόνα φτάνει στην Άνω Μεριά, την Τρίτη στον Πετούση, στο Λιβάδι και στο λιμάνι του Καραβοστάση, όπου ο ιερέας ευλογεί τα σπίτια και όλα τα σκάφη που βρίσκονται στο λιμάνι. Το βράδυ η εικόνα επιστρέφει στο μοναστήρι της Παναγίας, όπου παραμένει μέχρι το επόμενο Πάσχα.