Βασίλης Καβουρίδης: «Η τέχνη που “πωλείται” πλέον στη Μύκονο είναι τελείως εμπορική»

Ο Βασίλης Καβουρίδης μιλά για την τέχνη με μεγάλη αγάπη. Είναι όπως υποστηρίζει και ο ίδιος μια εσωτερική ανάγκη για δημιουργία και έμπνευση. «Ένας καλλιτέχνης βλέπει έναν άδειο καμβά μπροστά του και θέλει να τον γεμίσει. Γίνεται δημιουργός. Οπότε για να μπορέσεις να δημιουργήσεις, πρέπει να ξεπεράσεις τον εαυτό σου», δηλώνει χαρακτηριστικά. Γεννήθηκε στην Αθήνα, ενώ το 2001 μετακόμισε στη Μύκονο. Έκτοτε, το νησί έχει γίνει το καταφύγιό του, αλλά και πηγή έμπνευσης για αρκετές προσωπικές του δημιουργίες. Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχει συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις,  ενώ πρόσφατα δημιούργησε στη Μύκονο τον πολιτιστικό πολυχώρο «Area», στον οποίο εκθέτει τόσο δικά του έργα, όσο και άλλων καλλιτεχνών μέσα από διαδοχικές εκθέσεις.

Ποιοι είναι οι λόγοι που σε ώθησαν να ασχοληθείς με την τέχνη;

Έχει να κάνει με την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Είναι μια σειρά ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων που σε ωθεί να ασχοληθείς με κάτι. Προσωπικά, είναι η ανάγκη μου για παρατήρηση. Πάντοτε έβλεπα τον εαυτό μου να παρατηρεί τα πράγματα, τα αντικείμενα και γενικότερα τον κόσμο γύρω μου, οπότε μάλλον αυτό είναι που με ώθησε. Η εσωτερική μου ανάγκη να μιλήσω για κάτι. Ζούμε, άλλωστε, σε έναν κόκκο άμμου -έτσι λέω τον πλανήτη μας- και προσπαθούμε να εκφραστούμε.

“Ζω στη Μύκονο, οπότε αναπόφευκτα εκεί που την άνοιξη φτιάχνει ο καιρός, βγαίνω έξω με ένα τελάρο, χρώματα και ζωγραφίζω ό,τι βλέπω. Τα περισσότερα έργα που έχω κάνει με τοπία είναι σχεδόν έξω από το σπίτι μου”

Συνδυάζεις αρκετές μορφές τέχνης. Γιατί;

Ζωγραφίζω, κάνω γλυπτική, κάνω βίντεο, κάνω performance και όλα αυτά μαζί με έναν τρόπο προσπαθώ να τα συνδυάσω για να κάνω μεγάλες εγκαταστάσεις (σ.σ.: Ο όρος Εγκατάσταση περιγράφει τρισδιάστατα έργα τέχνης που έχουν τη μορφή περιβάλλοντος ή κατασκευής και λειτουργούν μετασχηματίζοντας την αντίληψη του θεατή για τον χώρο). Η εγκατάσταση για μένα είναι μια παρέμβαση μέσα σε έναν χώρο, όπου ο επισκέπτης θα μπει μέσα σε ένα πλαίσιο με νέους κανόνες και θα ανακαλύψει έναν καινούριο κόσμο. Εκεί βλέπω συνήθως τον θεατή να εισέρχεται με φόβο και πολλές φορές να μην μπαίνει και καθόλου μέσα. Τα παιδιά μόνο είναι τόσο ανοικτά, ώστε να το δούν ως ενα πεδίο νέων δυνατοτήτων. Γενικά προσπαθώ και θέλω να μην κολλάω σε συγκεκριμένους τρόπους γιατί, εκτός από το γεγονός ότι βαριέμαι να κάνω μόνο ένα πράγμα, θέλω να υπάρχει αυτή η ποικιλία.

Τι είναι αυτό που σε εμπνέει όσον αφορά τα έργα σου; Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο θέμα που σε ελκύει;

Η έμπνευση έχει να κάνει με την εσωτερική αναζήτηση και τη δουλειά. Η έμπνευση έρχεται δουλεύοντας. Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο θέμα που ξεχωρίζω, αλλά υπάρχουν έννοιες που με απασχολούν πολύ. Η έννοια του χωροχρόνου, η έννοια του πεπερασμένου, η έννοια του ορίου -ποιά είναι τα όρια, πώς ξεπερνιούνται, πώς δημιουργούνται καινούρια, αλλά κυρίως το πώς ο άνθρωπος αλληλεπιδρά με αυτές τις έννοιες, που του είναι λίγο ακατανόητες. Από εκεί και πέρα δεν μπορώ να μην ζωγραφίσω φύση, γιατί ζω μέσα στη φύση. Ζω στη Μύκονο, οπότε αναπόφευκτα εκεί που την άνοιξη φτιάχνει ο καιρός, βγαίνω έξω με ένα τελάρο, χρώματα και ζωγραφίζω ό,τι βλέπω. Τα περισσότερα έργα που έχω κάνει με τοπία είναι σχεδόν έξω από το σπίτι μου.

Υπάρχει κάποιο έργο σου που κρύβει μια πιο ιδιαίτερη, προσωπική ιστορία;

Όταν ασχολείσαι με την τέχνη λίγο πιο επαγγελματικά, ο συναισθηματισμός πολλές φορές φεύγει από τη μέση. Το έργο από μόνο του είναι απελευθερωτικό. Έχει ένα ρόλο ψυχοθεραπευτή, δηλαδή καταθέτεις ότι θες, χωρίς να σε κρίνει. Για εμένα είναι καθαρά εσωτερική διαδικασία, που δεν έχει τόσο πολύ συναίσθημα, διότι το συναίσθημα μπαίνει σε συνάρτηση με την παρατήρηση, με τη σκέψη και με την ενέργεια. Από τη στιγμή που
έχει ολοκληρωθεί ένα έργο, έχει τελειώσει. Όπως και το παρελθόν. Δεν κολλάω στο παρελθόν, γιατί είναι κάτι που έχει συμβεί και έχει τελειώσει. Οπότε αμέσως με το που ολοκληρώνεται ένα έργο πάμε για το επόμενο!

“Η Μύκονος αξίζει τον χειμώνα, όχι το καλοκαίρι. Τότε είναι η πιο ωραία της περίοδος”

Το διάστημα της καραντίνας ήταν μια δημιουργική περίοδος για εσένα;

Η καραντίνα ήταν τα δύο καλύτερα χρόνια των τελευταίων δέκα δικών μου χρόνων. Εκτός από το ότι ήταν δύο απίστευτα δημιουργικά χρόνια, ήταν και πάρα πολύ προκλητικά. Δηλαδή, όπως καλώ τον κόσμο να μπει σε ένα νέο σύμπαν με νέους κανόνες, έτσι ακριβώς βίωσα και εγώ αυτή την κατάσταση. Ήταν μία πραγματικότητα με εντελώς νέους κανόνες. Οπότε αναρωτήθηκα “Τι θέλω; Τι μου κάνει εμένα μέσα σε αυτό το πλαίσιο των νέων κανόνων;” και κάπως έτσι αποφάσισα να φτιάξω τους δικούς μου κανόνες. Έφυγα από τη Μύκονο και πήγα να ζήσω στην Ξάνθη, σε ένα σπίτι δίπλα στον ποταμό Νέστο. Ξεκίνησα μία συνεργασία με την Coco Mat, πήγα στο εργοστάσιό τους, όπου με φιλοξένησαν σε εκείνο το σπίτι και δούλευα όλη μέρα. Με τα υλικά της Coco Mat έφτιαξα κάποια γλυπτά, τα οποία αυτή τη στιγμή εκτίθενται στα μαγαζιά τους στη Νέα Υόρκη. Στη δεύτερη καραντίνα ήμουν και λίγο στη Μύκονο, αλλά πάλι πηγαινοερχόμουν πολύ.

Ποια η σχέση σου με τη Μύκονο;

Ζω στη Μύκονο 20 χρόνια, από το 2001. Γεννήθηκα στην Αθήνα, αλλά δεν μου άρεσε ποτέ να ζω εκεί. Μόλις άρχισα να νιώθω και να βρίσκω τον εαυτό μου, ήθελα να φύγω. Η Μύκονος αξίζει τον χειμώνα, όχι το καλοκαίρι. Τότε είναι η πιο ωραία της περίοδος. Το καλοκαίρι χάνονται πολλά. Χάνεται η αίσθηση που έχεις για το νησί μέσα στην πολυκοσμία και στη βουή που επικρατεί παντού. Αντίθετα, τον χειμώνα, που σταματούν οι δουλειές και κυρίως το «τρέξιμο», οι άνθρωποι βρίσκονται ξανά μαζί. Στη Μύκονο, μάλιστα, έχω στήσει και τον δικό μου χώρο.

“Ο δικός μας χώρος είναι αιτία και όχι αποτέλεσμα. Δηλαδή δεν είναι αποτέλεσμα όλου αυτού του τουρισμού, αλλά αιτία για να γίνονται πράγματα στο νησί”

Ποιος είναι ο χώρος που έχεις δημιουργήσει στο νησί και πως υλοποιήθηκε αυτή η ιδέα;

Ο χώρος αρχικά ήταν μία πρωτοβουλία του Νικόλα Φραντζέσκου, ο οποίος έχει το αρχιτεκτονικό γραφείο που έφτιαξε το μέρος. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο με κάλεσε ο Νίκος να δούμε πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε κάτι καλλιτεχνικό, που να προάγει την τέχνη και τον πολιτισμό. Κάπως έτσι δημιουργήθηκε ο πολυχώρος «Area». Εκεί, δίνεται η δυνατότητα στον κόσμο να έρθει σε επαφή με τα έργα και να αλληλεπιδράσει με τον χώρο. Παράλληλα είναι και ένα μέρος, το οποίο θα θέλαμε να αποτελέσει αφορμή για να γίνουν συζητήσεις ή και άλλα πολιτιστικά δρώμενα, όπως εκθέσεις βιβλίου. Οι πόρτες είναι πάντα ανοιχτές για τον κόσμο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την έκθεση που έπαιζε όλο το καλοκαίρι με τίτλο «Περιοχή | Γκρι».

Πιστεύεις ότι η Μύκονος αποτελεί έναν πολιτιστικό προορισμό;

Φοβάμαι πως δυστυχώς όχι. Όπως έχει πει ο Walter Benjamin “Ο πολιτισμός είναι τα λάφυρα των νικητών”. Οπότε η Μύκονος αυτή τη στιγμή, ως νικήτρια της τουριστικής βιομηχανίας, αναγκαστικά αναπτύσσει και πολιτισμό. Είμαστε ένας τουριστικός προορισμός, οπότε αναγκαστικά πρέπει να προσφέρουμε. Και μέσα στην προσφορά είναι και το κομμάτι του πολιτισμού, που έρχεται βέβαια τελευταίο και καταϊδρωμένο. Οι άνθρωποι της Μυκόνου που ενδιαφέρονται πραγματικά για τα πολιτιστικά δρώμενα και οι τουρίστες που έρχονται για να δουν και αυτήν την πλευρά είναι ελάχιστοι και συγκεκριμένοι. Η τέχνη που ‘’πωλείται’’ πλέον στη Μύκονο είναι τελείως εμπορική. Αν εξαιρέσεις τα «Dio Horia», όλα τα άλλα απευθύνονται σε Άραβες και είναι κιτς. Ο δικός μας χώρος είναι αιτία και όχι αποτέλεσμα. Δηλαδή δεν είναι αποτέλεσμα όλου αυτού του τουρισμού, αλλά αιτία για να γίνονται πράγματα στο νησί.

Ποια εικόνα θα ήθελες ιδανικά να δεις στη Μύκονο; Τι πιστεύεις ότι πρέπει να αλλάξει;

Αρχικά πιστέυω πως η αυθεντικότητα έχει χαθεί. Η Μύκονος έχει χάσει την ντοπιο-λαλιά της. Παρόλα αυτά, μπορεί να γίνει κάτι εκ νέου, που να μην είναι βασισμένο σε μία αλυσίδα που να συνδέει απαραίτητα το παρελθόν με το παρόν. Ότι νέο και να είναι αυτό όμως να δημιουργηθεί με όρους αυθεντικότητας.

Θα συμμετάσχεις και στο διαδραστικό εργαστήρι «Melecta Festiva – από το Μικρόκοσμο στα Αρχιτεκτονικά Κοστούμια» με την εκπαιδευτικό τέχνης Κορίνα Κοτσίρη. Ποιος θα είναι ο ρόλος σου και τι πιστεύεις θα αποκομίσεις εσύ αλλά και τα παιδιά από αυτήν την εμπειρία;

Εγώ θα αναλάβω το κομμάτι της κατασκευής των κοστουμιών και το εικαστικό κομμάτι γενικότερα. Επειδή η Κορίνα Κοτσίρη εκτιμά τη δουλειά μου, επικοινώνησε μαζί μου και κάπως έτσι αποφασίσαμε να συμμετάσχω και εγώ. Με ενδιαφέρει γενικά πολύ και το κοστούμι και το θέατρο. Οπότε αυτό το πρότζεκτ είναι μια πρόκληση για εμένα. Θέλω να δω τι μπορεί να μου δώσει αυτή η αλληλεπίδραση. Επειδή δουλεύω και με το performance, νιώθω ότι μπορώ να πάρω από αυτό το εργαστήρι πολλά πράγματα. Το βλέπω και σαν ένα σχολείο, που όχι μόνο θα δώσω, αλλά περισσότερο θα πάρω από αυτό.

Έχεις κάποια μελλοντικά σχέδια;

Στον πολυχώρο «Area» στη Μύκονο δεν γνωρίζω ακόμη αν θα πραγματοποιήσουμε εκθέσεις μέσα στον χειμώνα, διότι το νησί κάπως ερημώνει. Σίγουρα θα υπάρχουν έργα μέσα, αν κάποιος θελήσει να μας επισκεφτεί ή να μας γνωρίσει. Ωστόσο, τώρα συμμετέχω σε μία ομάδα που λέγεται «Δίπολα» σε μία έκθεση στη Χαλκίδα με τίτλο «Κρυπτόν». Η έκθεση περιλαμβάνει έργα πολύ υψηλού επιπέδου από καταξιωμένους καλλιτέχνες. Ακόμη, συμμετέχω και σε άλλη μια έκθεση στο Ελληνοϊταλικό Ινστιτούτο που λέγεται «Δάντης, Η Φαντασία των Εικόνων» και είναι αφιερωμένη στα 700 χρόνια από το θάνατό του. Τέλος, θέλω μέσα στο επόμενο διάστημα να ταξιδέψω στη Νέα Υόρκη, ώστε να κάνω και το opening αυτής της έκθεσης που σας είπα και πιο πριν για την Coco Mat.

(Το εργαστήριο “Melecta Festiva – από το Μικρόκοσμο στα Αρχιτεκτονικά Κοστούμια” θα πραγματοποιηθεί από Πέμπτη 7 Οκτώβρη μέχρι και Κυριακή 10 Οκτώβρη στην αίθουσα εκδηλώσεων Κ.Δ.Ε.Π.Π.Α.Μ.)