199 χρόνια από την τουρκική απόβαση στη Μύκονο με επικεφαλής την ηρωίδα Μαντώ Μαυρογένη

Τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος κυριαρχούσε στο Αιγαίο. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχαν χρήματα για μισθοδοσία και ζωοτροφές, με αποτέλεσμα τα ελληνικά καράβια να κρύβονται και να δένουν σε απόμερα αγκυροβόλια, αντί να στήνουν ενέδρες και να κυνηγούν τους Τούρκους. Αυτές τις συνθήκες μαρτυρούν οι επιστολές του Μιαούλη και των Υδραίων προκρίτων προς την Προσωρινή Διοίκηση (Κυβέρνηση) της Ελλάδος.

Βρισκόμαστε στο δεύτερο έτος της Εθνικής Επανάστασης και ο τουρκικός στόλος πλέει προς την Κρήτη και αγκυροβολεί στη Σούδα, αφού έχουν προηγηθεί οι αποτυχίες του στις Σπέτσες και το Ναύπλιο. Στις 8 Οκτωβρίου του 1822 ο τουρκικός στόλος αναχωρεί από τη Σούδα με προορισμό την Κωνσταντινούπολη, όπου πρόκειται να βγάλει τον χειμώνα. Την 11η Οκτωβρίου (ημέρα Τρίτη), μοίρα του τουρκικού στόλου, στην οποία υπήρχαν και αλγερινά καράβια, εμφανίστηκε μεταξύ Νάξου και Μυκόνου και ορισμένα σκάφη της πλησίασαν περισσότερο τις ακτές της Μυκόνου.

Οι Μυκονιάτες άρχισαν να ανησυχούν, παρόλο που ήταν αρκετά έμπειροι στις επιδρομές αλγερινών πειρατών και είχαν πολεμήσει τους Τούρκους, τόσο στη θάλασσα όσο και στη στεριά. Όπως και να είχε όμως, δεν υπήρχε περίπτωση να αφήσουν την πατρίδα τους να πατηθεί από τους ξένους. Αμέσως, σήμανε συναγερμός, χτύπησαν οι καμπάνες και οι κάτοικοι συγκεντρώθηκαν στο λιμάνι του νησιού. Τα αλγερινά πλοία άρχισαν να κατεβάζουν τις λέμβους στη θάλασσα και 100 ναύτες αποβιβάστηκαν στη Μύκονο.

Η νικηφόρα μάχη των Μυκονιατών απέναντι σε Τούρκους και Αλγερινούς ήταν μια από τις καθοριστικές του δεύτερου χρόνου της Ελληνικής Επανάστασης.

Ο σκοπός των Αλγερινών ήταν ο εφοδιασμός για να συνεχίσουν προς την Κωνσταντινούπολη αλλά και να τιμωρήσουν τους Μυκονιάτες κατ’ εντολή των Τούρκων. Οι αμυνόμενοι, που γρήγορα πέρασαν στην αντεπίθεση, ήταν οπλισμένοι με τρομπόνια (βραχύκαννα πλατύστομα όπλα) και χατζάρια, οπότε όρμησαν αμέσως κατά των Αλγερινών και τους απώθησαν σχετικά εύκολα προς τις λέμβους τους.

Τότε, τα τουρκικά πλοία άρχισαν να κανονιοβολούν το λιμάνι χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Ο Καπουδάν Πασάς έκρινε ότι δεν άξιζε τον κόπο να χάσει καιρό για να επιχειρήσει νέα απόβαση στο νησί και αφού κράτησε τα πλοία του μέχρι τις 14 Οκτωβρίου στην περιοχή (μεταξύ Νάξου και Μυκόνου), απέπλευσε τελικά προς το βορρά.

Επικεφαλής της μάχης αυτής ήταν η κοσμοπολίτισσα Μαντώ Μαυρογένη, με καταγωγή από ευγενή οικογένεια του νησιού. Η νικηφόρα μάχη των Μυκονιατών απέναντι σε Τούρκους και Αλγερινούς ήταν μια από τις καθοριστικές του δεύτερου χρόνου της Ελληνικής Επανάστασης, που συνέβαλε κυρίως στην αναπτέρωση του ηθικού των εξεγερμένων.

Μαντώ Μαυρογένη: Η προσφορά της στον Αγώνα και η συνεισφορά της στους Μυκονιάτες

Η Μαντώ Μαυρογένη καταγόταν από ευγενή νησιώτικη οικογένεια. Η μητέρα της, Ζαχαράτη Χατζή Μπατή, ήταν Μυκονιάτισσα και ο πατέρας της, Νικόλαος Μαυρογένης, ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρίας και σπαθάρης του ηγεμόνα της Βλαχίας. Η Μαντώ μεγάλωσε στην Τεργέστη, σε ένα άνετο αστικό περιβάλλον, που την εξοπλίζει με ξεχωριστή μόρφωση και την επηρεάζει με τις ιδέες του διαφωτισμού.

Η Μαντώ είχε εξέχουσα θέση στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, καθώς ήταν μία από τις ελάχιστες γυναίκες που συμμετείχαν.

Λίγο πριν την Επανάσταση και μετά το θάνατο του πατέρα της, τη συναντάμε στην Τήνο, κοντά στον θείο της παπα-Μαύρο, που λέγεται πως ήταν λόγιος και μεγάλος πατριώτης. Έπειτα, ταξιδεύει στη Μύκονο, όπου η μαχητική της δράση ήταν αξιομνημόνευτη. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα, δραστηριοποιήθηκε κυρίως στο νησί των Ανέμων. Εξοπλίζει με δικές της οικονομίες δύο πλοία – με καπετάνιους τον Αζορμπά και τον Νικολή- και τα στέλνει να πάρουν μέρος στον Αγώνα, μαζί με άλλα δύο μυκονιάτικα πλοία που εξόπλισαν Μυκονιάτες. Τον Ιούνιο του 1821 άλλα τέσσερα μυκονιάτικα πλοία εξοπλίζονται, με προτροπή της Μαντώς, που είναι η ψυχή της Επανάστασης στη Μύκονο.

Με λίγα λόγια, η Μαντώ είχε εξέχουσα θέση στην Ελληνική Επανάσταση του 1821, καθώς ήταν μία από τις ελάχιστες γυναίκες που συμμετείχαν. Μετά από δική της προτροπή, οι κάτοικοι της Μυκόνου, ξεσηκώθηκαν εναντίον των Τούρκων και αποδείχτηκαν άξιοι πολεμιστές. Στάθηκε δίπλα στους κατοίκους του τόπου της με σθένος, θάρρος και τόλμη, ενώ με τις δικές της οικονομίες κατάφερε να καλύψει τα μεγάλα κενά που σε άλλη περίπτωση, θα έπρεπε να αντιμετωπίσουν οι ίδιοι οι Μυκονιάτες.

Για τις υπηρεσίες της στην Πατρίδα, της απένειμαν τον επίτιμο βαθμό του αντιστράτηγου και της παραχώρησαν κεντρικό σπίτι στο Ναύπλιο. Μετά την Επανάσταση, απογοητευμένη από την άτυχη ερωτική περιπέτειά της με το Δημήτριο Υψηλάντη και καταδιωγμένη από τον Ιωάννη Κωλέττη, ξαναγύρισε στη Μύκονο κι έπειτα από λίγα χρόνια πέθανε πάμφτωχη στην Πάρο στα 1848.

Σήμερα, μάλιστα, ο δήμαρχος Μυκόνου, Κωνσταντίνος Κουκάς, με αφορμή τα 199 χρόνια από την τουρκική απόβαση στη Μύκονο, έκανε αναρτήσεις στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τιμώντας έτσι με τον τρόπο του τη Μαντώ Μαυρογένη.