Η Κυριακή των Βαΐων στη Μύκονο των 60’s

Η Κυριακή των Βαΐων είναι η μέρα που ουσιαστικά μας εισάγει στη Μεγάλη Εβδομάδα και αποτελεί μια σημαντική γιορτή της Ορθοδοξίας. Χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των εκκλησιών με βάγια. Ύστερα από τη λειτουργία, ο παπάς ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια, τους οποίους βάζουμε στα εικονίσματα ή όπου αλλού χρειαζόμαστε προστασία.

Τι γιορτάζουμε την Κυριακή των Βαΐων;

Η Κυριακή των Βαΐων είναι η Κυριακή μετά το Σάββατο του Λαζάρου. Ουσιαστικά, πρόκειται για την τελευταία μέρα της Σαρακοστής, κατά την οποία γιορτάζουμε τη θριαμβευτική είσοδο του Ιησού στην Ιερουσαλήμ. Καθισμένος σε ένα γαϊδουράκι, με τους μαθητές τριγύρω του, ο Ιησούς πήρε τον δρόμο για τα Ιεροσόλυμα, όπου πλήθος κόσμου βρισκόταν εκεί για να τον υποδεχτεί. Είχαν όλοι μάθει για την ανάσταση του Λαζάρου και για τον ερχομό του Ιησού, οπότε έτρεξαν να τον προϋπαντήσουν και να τον υποδεχτούν σαν βασιλιά. Άλλοι έστρωναν στον δρόμο του ρούχα και βάγια από φοίνικες, ενώ άλλοι κουνούσαν τα βάγια στον αέρα, σαν να ήταν σημαίες.

Από τα βάγια πήρε και το όνομά της η συγκεκριμένη ημέρα. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια, την Κυριακή των Βαΐων, όλες οι εκκλησίες στολίζονται με κλαδιά από βάγια, από φοίνικες δηλαδή ή από άλλα φυτά, όπως δάφνη, ιτιά, μυρτιά και ελιά. Μετά τη λειτουργία, τα βάγια συνήθως μοιράζονται στους πιστούς.

Η Κυριακή των Βαΐων στη Μύκονο

Την Κυριακή των Βαΐων όλοι οι κάτοικοι του νησιού μαζί με τους παπάδες των ενοριών, συγκεντρώνονται στο Ναό της Αγ. Ελένης στο Κάστρο (παλιά Μητρόπολη της Χώρας). Από εκεί ξεκινάει η περιφορά, με τα παιδιά να κρατούν τα πλεκτά βάγια, φτιαγμένα από κλαδιά φοίνικα. Είναι όλα χειροποίητα και στην ουσία πρόκειται για μικρά μπουκετάκια μπλεγμένα περίτεχνα με κλωνάρια δάφνης και φοίνικα, γαρύφαλλα και βιολέτες. Μάλιστα, την Κυριακή των Βαΐων, οι γυναίκες και τα μικρά παιδιά προσφέρουν νωρίτερα στην εκκλησία τα βάγια, ώστε να τα μοιράσει ο ιερέας μετά τη Θεία Λειτουργία.

Παλαιότερα, υπήρχε και ένας μικρός ανταγωνισμός ανάμεσα στα μικρά παιδιά για το ποιό έχει το μεγαλύτερο μπουκετάκι. Έπειτα, καθώς περνούσαν από τον Γιαλό, τραγουδούσαν όλα μαζί το γνωστό:

«Βάγιο βάγιο το βαγιό
Τρώμε ψάρι και κολιό
Και την άλλη Κυριακή
τρώμε το ψητό αρνί»

Ο Δημήτρης Κουτσούκος, ο οποίος παραχώρησε στο Mykonos Post το φωτογραφικό υλικό από την Κυριακή των Βαΐων των 60s, περιγράφει την συγκεκριμένη ημέρα, όπως τη θυμάται εκείνος από παλαιότερες εποχές. Εποχές, που όπως δηλώνει χαρακτηριστικά, δεν πρόκειται να έρθουν ξανά. «Θυμάμαι κυρίως τα μικρά παιδιά που έφτιαχναν τα βάγια με φύλλα από τους φοίνικες, ενώ οι γυναίκες πήγαιναν από νωρίς στην εκκλησία και έφτιαχναν μικρούς σταυρούς από φύλλα. Ξεκινούσαν όλοι μαζί, έπειτα, από τον Γιαλό και περιφέρονταν στα Ματογιάννια τραγουδώντας “Βάγιο βάγιο το βαγιό”. Μικροί-μεγάλοι γίνονταν ένα και δημιουργούσαν μια μεγάλη πομπή. Η αλήθεια είναι πως τότε μαζευόταν όλο το νησί. Ήταν μια μεγάλη γιορτή για όλους».

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Δημήτρη Κουτσούκου, τον οποίο και ευχαριστούμε θερμά.