Robert McCabe: «Η Μύκονος ήταν σαν ανεξάρτητο νησιωτικό πριγκιπάτο»

Ο Robert McCabe γεννήθηκε το 1934 στο Σικάγο και μεγάλωσε στη Νέα Υόρκη. Ξεκίνησε να φωτογραφίζει σε ηλικία μόλις πέντε ετών, με μια Kodak Baby Brownie, δώρο του πατέρα του, ο οποίος ήταν εκδότης της New York Daily Mirror.

Στην Ελλάδα ήρθε για πρώτη φορά το 1954, την περίοδο που φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Το 1955 επέστρεψε στη χώρα μας. Αυτή τη φορά, επέλεξε να ταξιδέψει στο Αιγαίο και με μια Rolleiflex στα χέρια, να φωτογραφίζει τις ομορφιές των νησιών. Το 1957 τράβηξε μια σειρά έγχρωμων φωτογραφιών στις Κυκλάδες για λογαριασμό της National Geographic Society.

Έκτοτε, εξακολουθεί να φωτογραφίζει την ομορφιά και την ιστορία της χώρας μας, παρουσιάζοντας το έργο του σε πολυάριθμες εκθέσεις και εκδόσεις σε όλο τον κόσμο, αποτυπώνοντας την αγάπη του για τους ανθρώπους και τον τόπο με κάθε ευκαιρία. Άλλωστε, είναι εμφανές ότι ο φακός του έχει «αιχμαλωτίσει» με μοναδικό τρόπο την αγάπη του για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό.

Στην πορεία, ο McCabe παντρεύτηκε μια Ελληνίδα, την Ντίνα, η οποία εκτός από σύντροφός ζωής, ήταν και σύντροφός του στην τέχνη. Αυτό, άλλωστε, ήταν κάτι που τους ένωσε από την αρχή της γνωριμίας τους. Το 2020 πολιτογραφήθηκε τιμητικά ως Έλληνας πολίτης, σε αναγνώριση των εξαιρετικών υπηρεσιών του προς την Ελλάδα και τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, καθώς το έργο του, αποτελεί σήμερα πολιτιστική παρακαταθήκη.

Το καλοκαίρι του 2021, η Κοινωφελής Δημοτική Επιχείρηση Περιβάλλοντος, Παιδείας και Ανάπτυξης Μυκόνου, (ΚΔΕΠΠΑΜ) σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, διοργάνωσε φωτογραφική έκθεση του διεθνούς φήμης φωτογράφου, με σκηνές από τη ζωή της Μυκόνου κατά τη μεταπολεμική δεκαετία του 1950. Η έκθεση, με τίτλο «Το Νησί που Μάγεψε τον Κόσμο – Η Μύκονος του 50’» έλαβε χώρα στον αρχαιολογικό χώρο του Κάστρου, στη Χώρα της Μυκόνου και μάγεψε πραγματικά όποιον είχε την τύχη να τη δει από κοντά.

Μάλιστα, ο Robert McCabe έχει εκδόσει το δικό του βιβλίο για τη Μύκονο. Στην ουσία, πρόκειται για ένα φωτογραφικό λεύκωμα, το οποίο φέρει τον τίτλο «Μύκονος 1955-1957». Παρακάτω, παραθέτουμε αυτούσιο το εισαγωγικό κείμενο από το βιβλίο του, ένα κείμενο που διαθέτει αρκετές πληροφορίες για τις εμπειρίες του φωτογράφου από το νησί:

«Πρωτοεπισκέφθηκα τη Μύκονο το καλοκαίρι του 1955. Εκείνη την εποχή μου ήταν αδύνατο να φανταστώ τι θα συνέβαινε τα επόμενα εξήντα χρόνια στο μαγικό και ήσυχο αυτό νησί με το ένα και μοναδικό δωδεκαθέσιο λεωφορείο και την πληθώρα από γαϊδουράκια. Την ημέρα της άφιξής μου, το νησί φιλοξενούσε περίπου δεκαπέντε επισκέπτες. Μια τυπική καλοκαιρινή ημέρα του 2018, αντιθέτως, φιλοξενεί από 120.000 έως 140.000 επισκέπτες. […]

Η Μύκονος ήταν σαν ανεξάρτητο νησιωτικό πριγκιπάτο, με τον δικό της πολιτισμό, τους δικούς της χορούς, τα τραγούδια της, την ποίηση, την κουζίνα, τα υφάσματα, την αρχιτεκτονική, ακόμα και τη γλώσσα της. Όλα αυτά εξελίχθηκαν και διαμορφώθηκαν προσεκτικά κατά τη διάρκεια χιλιάδων ετών, εν μέσω πολέμων, κατοχών, ξηρασιών κι άλλων καταστροφών. Δεν πρέπει να υποτιμάει κανείς το πόσο απομονωμένα ήταν τα νησιά του Αιγαίου τις εποχές της ιστιοφορίας και το πόσο μοναδικοί και ξεχωριστοί ήταν οι πολιτισμοί που αναπτύχθηκαν στα μέρη τους.

Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι η ζωή στη Μύκονο έχει αλλάξει περισσότερο τα τελευταία εξήντα χρόνια απ’ ό,τι εδώ και 3.000 χρόνια. Το νησί είχε περιορισμένες αγροτικές δυνατότητες, λιγοστό νερό, καλή αλιεία και ελάχιστους άλλους φυσικούς πόρους. Κατά κάποιον τρόπο, αντιπροσώπευε ένα ανέγγιχτο παράδειγμα ενός εξαιρετικά οργανωμένου, αυτάρκους αιγαιοπελαγίτικου πολιτισμού. Ζούσε σε ισορροπία με τους διαθέσιμους εδαφικούς, υδάτινους και θαλάσσιους πόρους του, συμπληρώνοντας το εισόδημά του με εξαγωγές και εμπόριο καϊκιών, καθώς και με εμβάσματα Μυκονιατών ναυτικών και μεταναστών. Πόσο τυχερός ήμουν που γνώρισα το νησί την εποχή εκείνη, όταν βρισκόταν στο κατώφλι της μελλοντικής δραματικής του αλλαγής».

Δείτε παρακάτω φωτογραφίες του Robert McCabe από τη Μύκονο του παρελθόντος: