Κατερίνα Τοπούζογλου: «Μέχρι σήμερα έχουμε βγάλει πάνω από 300 τόνους απορριμμάτων από τη θάλασσα»

Από μικρό παιδάκι θυμάται τον εαυτό της να καθαρίζει τις ακτές από τα πλαστικά με την οικογένειά της. Αυτή ακριβώς η ευαισθητοποίηση, σε πολύ μικρή ηλικία, την οδήγησε να ιδρύσει την All For Blue, που έχει ως βασικό σκοπό την προστασία των θαλασσών. Μέσω της σωστής ενημέρωσης και των βιωματικών δράσεων, υποβρύχιων και παράκτιων καθαρισμών, μαζί με εθελοντές της τοπικής κοινωνίας, έχει κάνει σημαντικά βήματα προς την αλλαγή στάσης και συμπεριφοράς του κόσμου. «Βρήκα τον εαυτό μου μέσα από τον οργανισμό, τον προορισμό μου. Κάποτε νόμιζα ότι το σημαντικό είναι να κερδίσω μετάλλιο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα, αλλά τελικά άλλα είναι τα πιο ουσιαστικά. Για μένα τουλάχιστον», εξηγεί στο Mykonos Post.

Πώς δημιουργήθηκε η All For Blue και ποιό ήταν το όραμα πίσω από αυτήν την ιδέα;

Ο οργανισμός ξεκίνησε από την ανάγκη που είχα να κάνω κάτι για το θαλάσσιο περιβάλλον. Από τεσσάρων χρονών πήγαινα στις παραλίες με τους γονείς μου και μαζεύαμε απορρίμματα. Έτσι, όποτε επισκεπτόμουν κάποια παραλία ή όπου πήγαινα για κατάδυση, έβλεπα ότι υπήρχαν πάρα πολλά πλαστικά. Σκέφτηκα, λοιπόν, ότι ήθελα να κάνω κάτι που να είναι δραστικό, και να έχει κάποια ανταπόκριση στην τοπική κοινωνία. Να μην πηγαίνω απλώς μόνη μου να κάνω καθαρισμό, αλλά να δημιουργήσω κάτι που θα έχει θετικό αντίκτυπο σε μεγαλύτερη κλίμακα. Με αυτό το σκεπτικό ίδρυσα τον οργανισμό. Βέβαια, για να πάρω τις πιστοποιήσεις και να κάνω την απαραίτητη εκπαίδευση, πήγα στο εξωτερικό. Και αυτό διότι χρειαζόμουν πρώτα από όλα την απαραίτητη εκπαίδευση, ώστε να μπορούμε με την επιστημονική ομάδα μας να επισκεπτόμαστε τα σχολεία και να κάνουμε σεμινάρια στα παιδιά.

Πόσα άτομα απαρτίζουν την All For Blue και ποιές είναι οι δράσεις σας;

Βασική ομάδα είμαστε πέντε κορίτσια, που ασχολούμαστε κατά βάση με την ανάπτυξη συνεργειών, την επικοινωνία με πιθανούς υποστηρικτές και γενικά όλο το γραφειοκρατικό κομμάτι. Μετά έχουμε συγκεκριμένη ομάδα, η οποία ασχολείται με τις τεχνικές εκθέσεις, αλλά και ομάδα δυτών – μεταξύ τους είμαι και εγώ. Πολλοί από την ομάδα είναι αθλητές που ασχολούνται όπως εγώ, με την ελεύθερη κατάδυση και την υποβρύχια σκοποβολή. Τα τελευταία χρόνια, έχουμε διοργανώσει αρκετές αποστολές, με αποτέλεσμα να υπάρχουν εθελοντές σε όλη την Ελλάδα και ήδη 23 ομάδες έχουν δημιουργηθεί από μαθητές ύστερα από την παρακολούθηση των σεμιναρίων μας. Μάλιστα, μια από τις πρώτες ήταν στη Μύκονο από μαθητές Γυμνασίου. Το θετικό είναι πως η κάθε ομάδα συνεχίζει τη δράση της, χωρίς να είμαστε απαραίτητα εμείς εκεί. Αυτός είναι και ο σκοπός μας. Να εκπαιδεύσουμε τη νέα γενιά, αναφορικά με το θαλάσσιο οικοσύστημα και να τους δείξουμε τι πραγματικά συμβαίνει στους ωκεανούς και στις θάλασσες παγκοσμίως. Για αυτό και επιμένουμε πολύ στο να κάνουμε σεμινάρια και εκπαιδεύσεις νέων. Δεν πάμε απλώς να μαζέψουμε σκουπίδια. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να καλλιεργήσουμε μια νέα στάση ζωής, μια περιβαλλοντική νοοτροπία. Μέχρι σήμερα έχουμε βγάλει πάνω από 300 τόνους απορριμμάτων. Συχνά συναντάμε και μερικά πολύ περιέργα αντικείμενα στους βυθούς, όπως αυτοκίνητα, οικιακό εξοπλισμό: σόμπες, πλυντήρια ρούχων, μίξερ, τοστιέρες και κομπιούτερ, μηχανάκια, καρότσι σούπερ μάρκετ και καλοριφέρ. Έχουμε δει σχεδόν τα πάντα!

Σε ποιές περιοχές έχετε πάει;

Η All For Blue είναι ελληνικός οργανισμός με διεθνείς δράσεις σε Μαϊάμι, Τζιμπουτί, Νότια Αφρική, Κούβα, Μπαχάμες και Ιορδανία. Έχουμε κάνει συνολικά πάνω από 370 οργανωμένες δράσεις παράκτιων και υποβρύχιων καθαρισμών. Στην Ελλάδα επισκεφτήκαμε από δύο φορές τα Δωδεκάνησα και τις Κυκλάδες, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Διοργανώσαμε την αποστολή #KeepAegeanBlue το 2018 και το 2019, η οποία διήρκησε 6 μήνες. Περάσαμε το χειμώνα, μέσα σε ένα φουσκωτό! Ξεκινήσαμε τον Οκτώβρη του 2018 και τελειώσαμε το Πάσχα του 2019. Ήταν μια φανταστική εμπειρία. Αυτή η αποστολή, το Keep Aegean Blue, μας βοήθησε πολύ να εξελίξουμε τις δράσεις μας. Ζήσαμε πολλές συγκινήσεις κυρίως με την αγάπη και την ενεργή συμμετοχή των μαθητών. Ως επί το πλείστον, τα σεμινάρια που οργανώθηκαν στα νησιά της αποστολής γίνονταν σε λύκεια. Τα παιδιά έρχονται με τόσο μεγάλη όρεξη στους καθαρισμούς, που πραγματικά αυτό από μόνο του, μας έδωσε κουράγιο να συνεχίσουμε το έργο μας. Βλέπαμε ότι υπήρχε ανταπόκριση από τη νέα γενιά. Επίσης, υπάρχει μια πολύ μεγάλη ομάδα στην Κάλυμνο, που είναι και η πιο ενεργή γιατι βγάζει ετησίως πάνω από 40 τόνους απορριμμάτων, αλλά και στην Κέρκυρα με εθελοντές που ξεκινούν από την ηλικία των 15 ετών.

Η Μύκονος είναι ένα νησί στο οποίο έχετε δώσει ιδιαίτερη έμφαση.

Η Μύκονος είναι μέσα στη καρδιά μου από τότε που την επισκέφτηκα πρώτη φορά με την οικογένεια μου όταν ήμουν 15 χρονών. Την αγάπησα και αποφάσισα να ζήσω και να εργαστώ εδώ. Πλέον είμαι στη Μύκονο 20 χρόνια και εξακολουθώ να την αγαπάω με την ίδια δύναμη. Να φανταστείς πως έχω βαφτίσει και το σκύλο μου Ρήνεια, από το ομώνυμο νησί! Έχουμε πραγματοποιήσει πολλές επίσημες και ανεπίσημες δράσεις, με συνεργάτες ή και χωρίς. Ο Δήμος Μυκόνου μας στηρίζει σε κάθε πρόταση που κάνουμε. Ήταν, μάλιστα, και ο πρώτος Δήμος, ο οποίος πρόπερσι έφερε τα ανοξείδωτα καλαμάκια της All For Blue και τα έκανε δώρο στους μαθητές, για να μην χρησιμοποιούν τα πλαστικά. Πέρσι κάναμε μια μεγάλη αποστολή στο νησί. Πραγματοποιήσαμε πέντε καθαρισμούς, ένας εκ των οποίων ήταν στη Μικρή Βενετία, όπου βγάλαμε σχεδόν ένα μπαρ μέσα από τη θάλασσα. Τραπέζια, καρέκλες, σαμπανιέρες, σκάλες, κουφώματα παραθύρων, ό,τι μπορεί να φανταστεί κάποιος.

«Η Μύκονος είναι μέσα στη καρδιά μου. Την αγάπησα και αποφάσισα να ζήσω και να εργαστώ εδώ. Πλέον είμαι στη Μύκονο 20 χρόνια και εξακολουθώ να την αγαπάω με την ίδια δύναμη».

Το Σάββατο 5 Ιουνίου ήταν η μέρα Περιβάλλοντος και την Τρίτη 8 Ιουνίου η μέρα Ωκεανών. Η All For Blue τίμησε και τις δυο μέρες.

Και τις δύο μέρες επιλέξαμε να κάνουμε δύο μεγάλες δράσεις. Το Σάββατο, για την παγκόσμια μέρα Περιβάλλοντος, έγινε μια δράση σε συνεργασία με την ΚΔΕΠΠΑΜ. Πραγματοποιήθηκε στο παλιό λιμάνι της Μυκόνου, όπου οι δύτες του οργανισμού αφαίρεσαν από τη θάλασσα αρκετά πλαστικά, μια ηλεκτρική σκούπα, μοκέτες, πολλά παρατημένα δίχτυα και αλιευτικό εξοπλισμό. Στην παραλία, η ομάδα μας, μαζί με το Γιώργο Μανίκα και το γιο του, και την Κατερίνα Ζουγανέλη που πάντα είναι δίπλα μας στις δράσεις, αφαίρεσαν πάνω από 2.000 αποτσίγαρα. Για την παγκόσμια μέρα Ωκεανών συνεργαστήκαμε με το ξενοδοχείο Destino και το εστιατόριο Lio. Αρχικά διοργανώσαμε ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο στο προσωπικό της εταιρείας. Κατά τη διάρκειά του, πολλοί ήταν αυτοί που είχαν βουρκώσει και έδειξαν πραγματικό ενδιαφέρον για αυτά που τους λέγαμε. Στη συνέχεια, τους δείξαμε μια φωτογραφία της παραλίας Γιαλούδια (αριστερά από τη Φτελιά), η οποία ήταν γεμάτη με απορρίμματα. Αμέσως αντέδρασαν θετικά στη πρότασή μας να πάμε εκεί και σε μιάμιση ώρα βγάλαμε κοντά στον ένα τόνο σκουπίδια. Η παραλία είναι μικρή, ούτε 80 μέτρα σε μήκος, αλλά είχε τόσα πολλά πλαστικά, αλιευτικό εξοπλισμό, καφέδες, δίχτυα, σκουριασμένα αντικείμενα και σωλήνες, που πραγματικά δεν θα το πίστευες.

Στις δράσεις σας υπάρχει έντονη συμμετοχή από τον κόσμο;

Στη Μύκονο, όχι ίδιαιτερα. Έρχονται συνήθως γνωστοί μας, φίλοι με τα παιδιά τους και καθαρίζουμε. Στις υπόλοιπες περιοχές υπάρχει πολύ μεγαλύτερη συμμετοχή. Πηγαίνουμε στα σχολεία και κάνουμε μαζί με τους μαθητές τις δράσεις. Και φυσικά, όταν μπαίνω σε μία τάξη, πριν ξεκινήσω τους λέω: «Παιδιά γειά σας, είμαι η Κατερίνα, είμαι από την All For Blue και έχω έρθει για να κάνουμε ένα σεμινάριο για τη προστασία του θαλάσσιου οικοσυστήματος. Όποιος βαριέται ή δεν έχει όρεξη, μπορεί να φύγει τώρα και έχω συνεννοηθεί με τους καθηγητές σας να μην πάρει κανείς απουσία». Και όχι μόνο δεν φεύγει κανένας αλλά συμμετέχουν πολύ ενεργά στις βιωματικές δράσεις. Αυτό είναι για όλους μας η μεγαλύτερη επιβράβευση.

Και εσείς, όμως, επιβραβεύτετε τα παιδιά με τον τρόπο σας.

Στο τέλος του σεμιναρίου, όλα τα παιδιά παίρνουν  δίπλωμα παρακολούθησης, από παγκόσμιο οργανισμό, το οποίο έχει ισχύ και αξία για να το προσθέσουν στο βιογραφικό τους. Η βιωματική δράση παράκτιου και υποβρύχιου καθαρισμού, που ακολουθεί, είναι επίσης μια εμπειρία η οποία τους μένει. Και αν μέχρι σήμερα, υπήρχαν ορισμένα παιδιά που μπορεί να μην ενδιαφέρονταν για το περιβάλλον και άθελα τους να πέταγαν κάποια πλαστικά, πιστεύω ότι αυτά ακριβώς τα παιδιά που θα καθαρίσουν έστω και μια φορά, δεν πρόκειται να ξαναπετάξουν. Στα σεμινάρια εξηγούμε ποιές είναι οι επιπτώσεις των απορριμάτων στη θάλασσα. Δείχνουμε σκηνές κατά τις οποίες έχουμε απεγκλωβίσει ζώα, όπως δελφίνια, καρχαρίες και χελώνες από διάφορα πλαστικά ή αγκίστρια ή οτιδήποτε. Τότε συνειδητοποιείς πόσο σοβαρό είναι όλο αυτό. Ξέρεις, όμως, κάτι; Δεν περιμένουμε να μας πει κάποιος μπράβο. Δεν το κάνουμε για αυτό. Το κάνουμε για τη θάλασσα. Γιατί δεν αντέχουμε αυτές τις εικόνες που βλέπουμε, όταν μπαίνουμε μέσα στο νερό με τη μάσκα μας. Είναι πολύ λυπηρό να βλέπεις ζώα να πεθαίνουν ή να πνίγονται μπροστά στα μάτια σου.

«Πραγματοποιήσαμε πέντε καθαρισμούς, ένας εκ των οποίων ήταν στη Μικρή Βενετία, όπου βγάλαμε σχεδόν ένα μπαρ μέσα από τη θάλασσα. Τραπέζια, καρέκλες, σαμπανιέρες, σκάλες, κουφώματα παραθύρων, ό,τι μπορεί να φανταστεί κάποιος».

Τι θα λέγατε σε κάποιον που δεν έχει κάνει ποτέ εθελοντισμό;

Στους γονείς των παιδιών θα ήθελα να πω ότι πρέπει να τα παροτρύνουν προς τον εθελοντισμό. Δεν υπάρχει ομορφότερο πράγμα από το γίνεσαι μέλος μιας εθελοντικής ομάδας που βοηθά και συνεισφέρει στην κοινωνία. Αυτό που ενδιαφέρει την All For Blue είναι ο κόσμος να στρέφεται προς τον εθελοντισμό που έχει να κάνει με το περιβάλλον, προς την εξυγίανση των θαλασσών. Ας μην ξεχνάμε πως ο πλανήτης αποτελείται κατά 70% από νερό. Οπότε καλό είναι να κοιτάζουμε όχι μόνο το ego (το εγώ μας) αλλά και το eco (το οικοσύστημα). Και όπως λέμε συχνά στην All For Blue «Η θάλασσα έχει ανάγκη από συμμάχους, είστε μαζί μας;».