Κατερίνα Ξυδάκη: Η καπετάνισσα της Μυκόνου εξομολογείται: «Ήμουν η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα που έβγαλε ναυτικό φυλλάδιο»

Γεννήθηκε στη Μύκονο, στις αρχές της δεκαετίας του 1940. Αγάπησε το νησί της και από μικρή ηλικία ερωτεύτηκε τη θάλασσα, σε βαθμό που αποφάσισε να βάλει τα γυαλιά σε πολλούς άντρες και να γίνει όχι μόνο «καπετάνιος» του εαυτού της, αλλά και ενός καϊκιού. Στη θέα μιας γυναίκας που κρατάει το πηδάλιο, πολλοί ήταν εκείνοι που αναρωτήθηκαν «Μα πως είναι δυνατόν;». Υπήρχαν, όμως, κι εκείνοι που την ερωτεύτηκαν για τον δυναμσμό της, την θαύμασαν και εξακολουθούν να τη θαυμάζουν.

“Η μητέρα μου ήταν μοδίστρα και μια ιδιαίτερα δημιουργική γυναίκα. Η αδελφή της είχε παντρευτεί τον σχεδιαστή Γιάννη Γαλάτη. Μάλιστα, κάποια στιγμή είχα ποζάρει και εγώ ως μοντέλο με δημιουργίες του Γαλάτη”

«Είχα μια υπέροχη οικογένεια»

Σε ένα μικρό στενάκι, πίσω από τη Μικρή Βενετία, η πόρτα για το σπίτι της Κατερίνας Ξυδάκη είναι ανοιχτή. Αρκεί μόνο να ανέβεις μερικά σκαλοπάτια, που θα σε οδηγήσουν στο σαλόνι της. Ένα σαλόνι με απεριόριστη θέα στη θάλασσα. Ένα σαλόνι που θυμίζει γέφυρα πλοίου. Μια παρομοίαση που ταιριάζει γάντι στην Κατερίνα και τη ζωή της. «Αυτό που θυμάμαι πιο έντονα από την παιδική μου ηλικία, είναι τα όμορφα χρόνια που ζήσαμε. Είχαμε πολύ καλούς γονείς. Ο πατέρας μου ήταν ένας άγιος άνθρωπος. Καπετάνιος. Όμως, είχε την ατυχία και ναυάγισε τρεις φορές.  Η μητέρα μου ήταν μοδίστρα και μια ιδιαίτερα δημιουργική γυναίκα. Εκείνη την εποχή, είχε βγάλει τη σχολή του Ορέ. Η αδελφή της είχε παντρευτεί τον σχεδιαστή Γιάννη Γαλάτη. Μάλιστα, κάποια στιγμή είχα ποζάρει και εγώ ως μοντέλο με δημιουργίες του Γαλάτη», εξομολογείται στο Mykonos Post.

Αρχικά, η Κατερίνα Ξυδάκη έμαθε να υφαίνει στο αργαλειό και βοηθούσε τη μητέρας της. «Στις δουλειές με έπαιρνε πάντα μαζί της, διότι θεωρούσε πως ήμουν το γούρι της. Ούσα μοδίστρα, η μαμά μου είχε μια αγάπη για τα ρούχα και μας έντυνε βασιλικά. Για να είμαι ειλικρινής, στο σπίτι μας δεν στερηθήκαμε τίποτα. Από τα πιο απλά, όπως τα αβγά τα ταραχτά (σ.σ: Τα φρέσκα αυγά που τα χτυπάς με ζάχαρη), μέχρι τις βόλτες με το καΐκι του πατέρα μου. Είχαμε μια όμορφη καθημερινότητα και σαν οικογένεια βοηθούσαμε όλο τον κόσμο. Πλούσιους, φτωχούς, τα πάντα. Είχα μια υπέροχη οικογένεια», λέει με συγκίνηση, ενώ νιώθει ένα καμάρι όταν αναφέρεται στη Μύκονο των παιδικών της χρόνων. Η Κατερίνα, δεν άφησε ποτέ το νησί της. «Κάποιες φορές, πήγαινα στην κουμπάρα μου στην ΑΘήνα και στην κόρη μου στη Θεσαλονίκη, όπου ζούσε με τον άντρα της εκεί. Το πολύ, όμως, ένα μήνα και ύστερα επέστρεφα στη Μύκονο», συμπληρώνει.

“Η θάλασσα ήταν πάντα η παρηγοριά μου και με εκείνη συντροφιά, αντιμετώπισα όλα τα προβλήματα που ήρθαν στη ζωή μου”

«Αυτό που ερωτεύτηκα στη ζωη μου είναι η θάλασσα και τα παιδιά μου»

Μολονότι ξεκίνησε να βοηθάει τη μητέρα της στον αργαλειό, το μεγάλο της πάθος ήταν το καΐκι του πατέρα της. «Όταν άκουγα απο βραδύς πως θα πάει ταξίδι, τη νύχτα το έσκαγα από το παράθυρο του σπιτιού και πήγαινα και κρυβόμουν στην πλώρη. Μόλις ανοιγόταν το σκάφος, έβγαινα, με έβλεπε και γελούσε. Τι να κάνει ο άνθρωπος», περιγράφει στο Mykonos Post. Από την ηλικία των 12 ετών, η Κατερίνα είχε για δεύτερο σπίτι το καΐκι του πατέρα της, Κωνσταντίνου Ξυδάκη, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα έβγαλε ναυτικό φυλλάδιο. «Αρχικά δούλευα στη μηχανή του σκάφους. Ήταν 75 ίππων, μονοκύλινδρη, από το εργοστάσιο Αξελού στον Βόλο. Ήταν δύσκολη μηχανή. Για να φανταστείς, 500 κιλά ήταν μόνο το βολάν (σ.σ: σιδερένιος σωλήνας) που γύριζα. Ειδικά, όταν είχε αέρα, παλεύαμε με καμινέτα να την βάλουμε μπροστά», εξηγεί.

Σε ηλικία 16 ετών, βγάζει το ναυτικό της φυλλάδιο. «Κανονικά, έπρεπε να ήμουν 17 ετών και πάνω, αλλά ο πατέρας μου είχε ένα φίλο που άλλαξε την ημερομηνία γέννησης και το έβγαλα νωρίτερα. Ήμουν η πρώτη γυναίκα στην Ελλάδα, η οποία το 1957 έβγαλε ναυτικό φυλλάδιο. Βέβαια, ήμουν και πολύ δουλευταρού. Τίποτα δεν μου χαρίστηκε. Ο πατέρας μου έλεγε πως ‘’αυτό το παιδί γεννήθηκε για τη θάλασσα’’. Η θάλασσα ήταν πάντα η παρηγοριά μου και με εκείνη συντροφιά, αντιμετώπισα όλα τα προβλήματα που ήρθαν στη ζωή μου», παραδέχεται. Η Κατερίνα Ξυδάκη, εκτός από μοναδική καπετάνισσα της Ελλάδας, ήταν και μια πολύ όμορφη γυναία, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι μνηστήρες να αυξάνονται μέρα με τη μέρα. «Οι άντρες με κυνηγούσαν. Θυμάμαι πως είχα πάει μια φορά στη Σύρο και ήταν εκεί το Πολεμικό Ναυτικό. Μόλις ο  κυβερνήτης του καραβιού με είδε στο τιμόνι, με ερωτεύτηκε. Μάλιστα, μέσα στο καράβι είχε και έναν Μυκονιάτη και μου τον έστειλε για προξενιό. Τίποτα. Ο διοικητής Κυκλάδων, επίσης με ήθελε. Εγώ, πάλι τίποτα. Αυτό που ερωτεύτηκα στη ζωή μου είναι η θάλασσα και τα παιδιά μου».

“Έχω μια υπέροχη ζωή στη Μύκονο. Και την αγαπώ σε όλες τις εποχές της. Δεν πρόκειται να την αφήσω ποτέ”

«Επέλεξα να γίνω καπετάνισσα της στεριάς»

Με τον σύζυγό της, γνωρίστηκε με προξενιό. Μαζί έκαναν τρια παιδιά. «Όταν το 1974 έκανα το τρίτο μας παιδί, αναγκάστηκα να σταματήσω με το καΐκι, προκειμένου να τα μεγαλώσω. οπότε επέλεξα να γίνω καπετάνισσα της στεριάς και να βρίσκομαι κοντά τους», λέει με ειλικρίνεια. Η ζωή της ήταν μέσα στη θάλασσα και κατά κάποιο τρόπο εξακολουθεί να είναι, καθώς το μπαλκόνι του σπιτιού της είναι πάνω στη Μικρή Βενετία. «Αν δεν είχα αυτό το σπίτι, δεν θα μπορούσα να ζήσω», τονίζει στο Mykonos Post. Μάλιστα, κάποια στιγμή, η Κατερίνα Ξυδάκη αποφάσισε να ξαναμπαρκάρει με το επιβατηγό πλοίο Ναϊάς. «Δημιουργήθηκαν ορισμένα προβλήματα με τον σύζυγό μου και δεν τα κατάφερα», λέει με ειλικρίνεια. Άλλωστε, η ζωή της Κατερίνας δεν είχε μόνο μπονάτσες, αλλά και φουρτούνες. Η καλή η καπετάνισσα φαίνεται στις φουρτούνες κι εκείνη κατάφερε με επιτυχία να προσπεράσει όλες τις αναποδιές.

Στα 81 της χρόνια, η Κατερίνα Ξυδάκη είναι μια ευτυχισμένη μαμά και μια υπερήφανη γιαγιά, που λατρεύει τα εγγονάκια της. Επίσης, κάτω από το σπιτι της, τα τελευταία χρόνια  έχει ανοίξει το Katerina’s bar, ένα bar restaurant, με θέα τη Μικρή Βενετία. Ωστόσο, όπως μας λέει και η ίδια, η Μύκονος στην οποία γεννήθηκε και μεγάλωσε, δεν έχει καμία σχέση με την σημερινή της εικόνα. «Είμαι απογοητευμένη με την κατάσταση που επικρατεί στο νησί. Απογοητευμένη με την ανοικοδόμηση, αλλά και με τα λαμόγια που έχουν έρθει στο νησί μας. Οι παλιοί Μυκονιάτες ήταν ευσυνείδητοι και σωστοί. Έφυγαν στην Αθήνα και έγιναν εργάτες, αλλά δεν πούλησαν τις περιουσίες τους. Τώρα, όμως, τα παιδιά τους πουλάνε τα πάντα. Να ξέρεις πως εδώ υπάρχουν Μυκονιάτες που δεν μιλιούνται μεταξύ τους γιατί δεν τα βρήκαν στη μοιρασιά», τονίζει στο Mykonos Post.

Όση ώρα μιλάμε, έρχονται σιγά-σιγά και τα εγγονάκια της από το σχολείο, αλλά και η μικρότερή της κόρη, η Μαρία Βάρναλη. Καθόμαστε όλοι μαζί γύρω από το τραπέζι και στη κεφαλή, η καπετάνισσα, η οποία τρώει παξιμάδι, με λάδι, χοντρό θαλασσινό αλάτι και σταφύλι. Από το βλέμμα της και μόνο, καταλαβαίνεις πως είναι μια γυναίκα χορτασμένη που δεν της χαρίστηκε, όμως, τίποτα. «Έχω μια υπέροχη ζωή στη Μύκονο. Και την αγαπώ σε όλες τις εποχές της. Δεν πρόκειται να την αφήσω ποτέ».

Τέλη δεκαετίας 1970: Με φόντο τους ανεμόμυλους